Concilium Arausicum

INCIPIT CONCILIUM ARAUSICUM XVI EPISCOPORUM HABITUM ERA CCCCLXXVIIII. TITULI EIUSDEM CONCILII INCIPIUNT [a].

I.
De hereticis si in mortis discrimine convertantur.

II.
Ut nullus minister sine chrisma proficiscatur.

III.
De paenitentibus [b] qui de [c] corpore exeunt.

IIII.
De clericis paenitentiam volentibus.

V.
De his qui ad ecclesiam confugiunt ne tradantur.

VI.
Nullus pro suis mancipiis qui ad ecclesiam confugiunt clericorum mancipia occupet.

VII.
De libertis qui ecclesie commendati sunt, ne opprimantur.

VIII.
De his qui clericum alienum ordinare [d] praesumunt.

VIIII.
De his qui cives alienos ordinaverunt.

X.
De episcopis qui in possessione et in aliena diocesi basilicam construxerunt.

XI.
De episcopis qui excommunicatum alterius suscipiunt.

XII.
De his qui subito obmutescunt quod et baptismum et penitentiam accipere possint.

XIII.
De his qui mente desipiunt.

XIIII.
De inerguminis baptizatis.

XV.
Ut inergumini et caticumini de baptismo consulantur.

XVI.
Ut inergumeni ad clerum non promoveantur [e].

XVII.
Ut in unum propositio sacramenti consecretur.

XVIII.
Ut evangelia caticumini non audiant.

XVIIII.
Ut caticumini ad baptisterium non accedant.

||fol. 49va||

XX.
Ut caticumini cum fidelibus benedictionem non accipiant.

XXI.
Ut duo episcopi episcopum non faciant.

XXII.
Ut clerici coniugati nisi continentiam profiteantur diaconi [f] non fiant.

XXIII.
De his qui post acceptum diaconatum incontinentes inveniuntur.

XXIIII.
De his qui priusquam ordinarentur incontinentes inventi sunt.

XXV.
De viris probatis si coniugia duplicaverint.

XXVI.
De diaconissis non ordinandis.

XXVII.
De feminis quae viduitatem professe sunt coram episcopo.

XXVIII.
De his qui professi sunt castitatem si praevaricaverint.

XXVIIII.
Ut nullus episcopus de concilio sine consensu discedat, aut ad concilium ire excuset.
INCIPIUNT CONSTITUTIONES SYNODI HABITĘ IN TERRITORIO ARAUSICO THEODOSII MINORIS TEMPORIBUS SUB DIE VI ID NOVB ET CIRI CONSULIBUS, IN ECCLESIA IUSTINIANENSE.

I.
fehlt

Nullus ministrorum qui baptizandi recipit officium sine chrismate usquam debere progredi, quia inter nos placuit semel in baptismate chrismari. De eo autem qui baptismate quacumque necessitate faciente non chrismatus fuerit in confirmatione, sacerdos commonebitur. Nam inter nos chrismatis ipsius, non nisi una benedictio est, non ut praeiudicans quicquam dico, sed ut non necessaria habeatur rechrismatio.


II.
fehlt

Hereticos in mortis discrimine positos, si catholici esse desiderant, si desit episcopus, presbiteris cum chrismate et benedictione consignari placet.


III.
fehlt

Qui recedunt de corpore paenitentia accepta placuit sine reconciliatoria manus inpositione eis communicare quod morienti sufficit consolationi, secundum definitiones patrum qui huiusmodi communionem congruenter viaticum nominaverunt. Quod si supervixerint, stent in ordine penitentium. Ut ostensis necessariis paenitentiae fructibus legitimam communionem cum [g] reconciliatoria manus inpositione recipiant.


IIII.
fehlt

Paenitentiam desiderantibus clericis non negandam.


V.
fehlt

Eos qui ad ecclesiam confugerint tradi non oportere sed loci sancti reverentia et intercessione defendi.


VI.
fehlt

Si quis autem mancipia clericorum pro suis mancipiis ad ecclesiam confugientibus crediderit occupanda, per omnes ecclesias districtissima dampnatione feriatur.


VII.
fehlt

In ecclesia manumissos, et per testamentum ecclesiae commendatos, si quis in servitutem vel obsequium vel ad colonariam [h] conditionem ||fol. 49vb|| inprimere temptaverit animadversione ecclesiastica coercebitur.


VIII.
fehlt

Si quis alibi consistentem clericum ordinandum putaverit prius definiat ut cum ipso habitet, nec eum sine consultatione eius episcopi cum quo ante habitavit ordinare praesumat, quia non sine causa diu ab alio non ordinatus remansit.


VIIII.
fehlt

Si qui autem alienos cives aut alibi consistentes ordinaverint, ne inordinati in nullo accusentur aut [i] ad se eos revocent aut ipsi eis inpetrent cum quibus habitent.


X.
fehlt

Si quis episcoporum in alienae civitatis territorio ecclesiam aedificare disponit, vel pro fundi sui negotio aut ecclesiasticia utilitate, vel pro quacumque sua oportunitate permissa licentia aedificandi quia prohiberi nefas est, non praesumat dedicationem, quae illi omnimodis reservatur in cuius territorio ecclesia adsurgit. Reservata vero aedificatori episcopo hac gratia, ut quos desiderat clericos in re sua videre ipsos ordinet is cuius territorium est. Vel si ordinati iam sunt ipsi habere adquiescat. Et omnis ecclesiae ipsius gubernatio ad eum in cuius civitatis territorio ecclesia surrexerit pertinebit. Quod si etiam saecularium quicumque ecclesiam aedificaverit, et alium magis quam eum in cuius territorio aedificat, invitandum putaverit, tam ipse cui contra constitutionem ac disciplinam gratificare vult quam omnes episcopi qui ad huiusmodi dedicationem invitantur, a conventu abstinebunt. Si quis excesserit, in reatum devocabitur. Si quis excesserit, ordinem recognoscat canonicum.


XI.
fehlt

Placuit in reatum venire episcopum qui admonitus de excommunicatione, cuiuscumque sine reconciliatione eius qui eum excommunicavit ei communicare praesumpserit, ut integra omnia si reconciliatio intercesserit de iniustitia vel iniquitate excommunicationis proximę [k] synodo reserventur.


XII.
fehlt

Subito obmutescens prout statutum est baptizari et paenitentiam accipere potest, si voluntatis preteritę testimonium aliorum verbis habet aut praesentis in suo nutu.


XIII.
fehlt

Amentibus quęcumque pietatis sunt conferenda.


XIIII.
fehlt

Inerguminis baptizatis si de purgatione sua curant et se sollicitudini clericorum tradunt, monitisque obtemperant, omnimodis communicent, sacramenti ipsius virtute vel muniendi ab incursu daemonum quo infestantur, vel purgandi quorum iam ostenditur vita purgatior.


XV.
fehlt

In quantum vel neccessitas exegerit vel oportunitas permiserit, de baptismate consulendum.


XVI.
fehlt

Inergumini non solum adsumendi sunt ad ullum ordinem ||fol. 50ra|| clericatus, sed etiam illi qui ordinati sunt, ab inposito officio sunt repellendi.


XVII.
fehlt

Admixtionem eucharistiae simul consecrandam censuimus.


XVIII.
fehlt

Placuit caticuminis, non legi evangelium in ecclesia.


XVIIII. [l]
fehlt

Caticumini numquam admittendi sunt, etiam inter domesticas orationes.


XX. [m]
fehlt

Segregandi informandique sunt caticumini ut se revocent, et signandos vel benedicendos semotim offerant eos fideles.


XXI.
fehlt

Duo si praesumpserint ordinare episcopum in nostris provintiis, placuit de praesumptoribus ut si ubi contigerit duos episcopos episcopum invitum facere, auctoribus dampnatis, unius eorum ecclesiae ipse qui passus est substituatur, si tamen vita respondet. Et alter in alterius deiecti loco nihilominus ordinetur. Si voluntarium duo fecerint, et ipse dampnabitur. [n] Quo cautius ea quae sunt antiquitus instituta serventur.


XXII.
fehlt

Sedit preterea ut deinceps non ordinentur diacones coniugati, nisi qui prius conversionis proposito confessi fuerint castitatem.


XXIII.
fehlt

Si quis autem post acceptam benedictionem leviticam, cum uxore sua incontinens invenitur ab officio abiciatur.


XXIIII.
fehlt

De his autem qui priusquam ordinati fuerint hoc ipsum inciderint, Taurinantis synodi sequendam esse sententiam qua iubentur, non ulterius promoveri.


XXV.
fehlt

De idoneis autem probatisque viris, et clericatui allegatis, ipsa vitae gratia ita gerit, si forte inciderint duplicata matrimonia, ut non ultra subdiaconatum vel ecclesiasticas capiant dignitates.


XXVI.
fehlt

Diaconissę omnimodis non ordinandae, Si quę iam sunt, benedictioni quae populo inpenditur capita submittant.


XXVII.
fehlt

Viduitatis servandę professione coram episcopo in secretario habita, inpositam a presbitero vestem vidualem non esse violandam. Eius vero repudiatorem vel ipsam talis professionis desertricem merito esse damnandam.


XXVIII [o].
fehlt

Hi vero qui sunt desertores professae castitatis, praevaricatores habendi, et omnibus per paenitentiam legitimam consulendum.


XXVIIII.
fehlt

Haec qui subscribimus cum eorum quoque concordia qui consensus dederunt, rata deinceps inter nos ac nostros haberi volumus et habenda sancimus, non praetereuntes eos qui sinodo aut per se aut per consensus suos vel ad vicem sub legatos destinando adesse detractant. Ut quid sibi de illis placeant qui patrum statuta despiciunt innotescant. Non quod nobis temporum qualitate difficile sit ||fol. 50rb|| ad sanctam [p] synodum convenire. Adicientes quod si similibus deinceps paginis pro salubritate ecclesiastica ac remediis congregare conventus voluerimus, constituamus ut nullus conventus sine alterius conventus denuntiatione solvatur. Itaque sequenti anno si domino deo [q] nostro Iesu Christo permittente conceditur, die XV kł novƀ, in Aurasico [r] territorio conventum habeamus. Qui ideo tanto prius ante denuntiatur, ut tam excussationis [s] libertas quam invitationis necessitas non sit. De die enim ac loco per nos ipsos commonebimur. [t] Singuli nobiscum in exemplaribus, et ea quę per nos sunt constituta referentes, reliquos qui defuerunt beatissimi fratris nostri Hilarii sollicitudini relinquimus, datis ad ipsos exemplaribus commonendos. Si post omnia occurrerit inbecillitas fragilitatis humanae, ut si quis episcopus per infirmitatem debilitatemve aliquam aut hebitudinem sensus inciderit, aut officium oris amiserit, ea quę non nisi per episcopos geruntur, non sub praesentia sua presbiteros agere permittat, sed episcopum in hoc quod in ecclesia agendum fuerit, inponat.

Ego Hilarius episcopus subscripsi. Ego Claudius episcopus subscripsi. Ego Constantianus [u] episcopus subscripsi. Ego Audentius episcopus subscripsi. Ego Egrestius episcopus subscripsi. Ego Iulianus episcopus subscripsi. Ego Auspicius episcopus subscripsi. Ego Maximus episcopus subscripsi [v] Ego Teuderus episcopus subscripsi. Ego Eucherius episcopus subscripsi [w] Sanctorum sacerdotum conprovintialium meorum qui superius sunt memorati expectantes adsensum. Nectarius subscripsi. Iustus episcopus subscripsi. Agustalis episcopus subscripsi. Ingenuus episcopus subscripsi. Salonius episcopus subscripsi. Ego superventor pro patre episcopo meo Claudio subscripsi et recognovi.


Stand: 2008-03-02