Sankt Gallen, Stiftsbibliothek 727 [Buch 2]
(Cplio2.0)
fehlt
(Cplio2.1)
I.
De effusione sanguinis.
(Cplio2.2)
II.
Quod hi, qui nomen Domini in vanum adsumpserint,
graviter feriantur.
(Cplio2.3)
III.
De honorando patre et matre.
(Cplio2.4)
IIII.
Ut, qui vendiderit filiam suam in famulam, non
egrediatur sicut ancilla.
(Cplio2.5)
V.
Ut, qui hominem percusserit, morte moriatur.
(Cplio2.6)
VI.
De eo, qui per industriam proximum voluerit occidere.
(Cplio2.7)
VII.
De eo, qui percusserit patrem aut matrem.
(Cplio2.8)
VIII.
Non maledicendum patri et matri.
(Cplio2.9)
VIIII.
De eo, qui hominem furatus fuerit et vendiderit.
(Cplio2.10)
X.
De his, qui rixati inter se fuerint et percusserit alter
alterum.
(Cplio2.11)
XI.
De eo, qui percusserit servum suum vel ancillam lapide
vel virga et mortui fuerint.
(Cplio2.12)
XII.
Ut, si aliqui inter se fuerint rixati et percusserit ex eis
aliquis mulierem pregnantem.
||s. 224||
(Cplio2.13)
XIII.
Quod, si mulier mortua fuerit, reddet percussor
animam pro anima.
(Cplio2.14)
XIIII.
Ut, quicumque oculum servo vel ancille eruerit,
liberos eos dimittat.
(Cplio2.15)
XV.
De bove cornupeta, quae virum vulneraverit vel
mulierem, et de domino illius.
(Cplio2.16)
XVI.
De eo, qui cisternam aperuit et foderit.
(Cplio2.17)
XVII.
De bove aliero, si alterius bovem vulneraverit.
(Cplio2.18)
XVIII.
De eo, qui bovem aut ovem furatus fuerit.
(Cplio2.19)
XVIIII.
De fure, qui domum suffodiens repertus fuerit.
(Cplio2.20)
XX.
De eo, qui leserit agrum vel vineam.
(Cplio2.21)
XXI.
De eo, qui ignem succenderit in agris, ut dampnum
restituat.
(Cplio2.22)
XXII.
De eo, qui commendaverit amico pecuniam.
(Cplio2.23)
XXIII.
De asino, bove, ove omnique iumento amico ad
custodiendum tradito.
(Cplio2.24)
XXIIII.
De eo, qui seduxerit virginem desponsatam vel
dormierit cum ea.
(Cplio2.25)
XXV.
De patre puelle, si eam dare noluerit, ut reddant
pecuniam iuxta morem dotis.
(Cplio2.26)
XXVI.
De maleficis.
(Cplio2.27)
XXVII.
De his, qui cum [a] iumento coierint.
(Cplio2.28)
XXVIII.
De his, qui diis immolant vel advenas affligunt.
(Cplio2.29)
XXVIIII.
De decimis et primiciis Domino offerendis.
(Cplio2.30)
XXX.
De deposito vel pignore dato.
(Cplio2.31)
XXXI.
De turpitudine proximi revelanda.
(Cplio2.32)
XXXII.
De homine, qui dormierit cum muliere ancilla.
(Cplio2.33)
XXXIII.
Non debere auguriari nec observare magos et
ariolos.
(Cplio2.34)
XXXIIII.
De honorando sene.
(Cplio2.35)
XXXV.
Nihil agendum contra aequitatem.
(Cplio2.36)
XXXVI.
De eo, qui mechatur cum uxore proximi sui.
(Cplio2.37)
XXXVII.
De eo, qui dormierit cum noverca sua.
(Cplio2.38)
XXXVIII.
De eo, qui propter Deum furtum confessus
fuerit.
(Cplio2.39)
XXXVIIII.
De eo, qui ferro percusserit hominem.
(Cplio2.40)
XL.
Ut propter unus testimonium nullus condempnetur.
(Cplio2.41)
XLI.
De decimis sperandis.
(Cplio2.42)
XLII.
De eo, qui ambulans per viam nidum avis invenerit.
||s. 225||
(Cplio2.43)
XLIII.
Ut, cum aedificatur domus nova, fiat murus per
circuitum domus.
(Cplio2.44)
XLIIII.
De vinea altero semine non serenda.
(Cplio2.45)
XLV.
Ut non aretur in bove simul et asino.
(Cplio2.46)
XLVI.
Non induendum vestimentum, quod ex lana et lino
contexitur.
(Cplio2.47)
XLVII.
De puella virgine desponsata.
(Cplio2.48)
XLVIII.
De desponsata virgine in agro reperta.
(Cplio2.49)
XLVIIII.
Ut eunuchus attritis testiculis ecclesiam Domini
non intret.
(Cplio2.50)
L.
De pecunia ad usuram non feneranda.
(Cplio2.51)
LI.
De voto non differendo.
(Cplio2.52)
LII.
Ut homo, qui uxorem acciperit, non accedat ad
bellum.
(Cplio2.53)
LIII.
Ut non occidantur patres pro filiis nec filiis pro
patribus.
(Cplio2.54)
LIIII.
De eo, qui vim a persecutoribus patitur, ut
suscipiatur.
(Cplio2.55)
LV.
De muliere, quae cum viro suo non potest nubere.
(Cplio2.56)
LVI.
Ut absque consensu episcopi oblationes non
accipiantur.
(Cplio2.57)
LVII.
Ut presbiteri civitatis sine iussu sui episcopi nil
iubeant.
(Cplio2.58)
LVIII.
Ne presbiteri rem ecclesię absque licentia episcopi
sui vendant.
(Cplio2.59)
LVIIII.
Si presbiter vel diaconus deseruerit ecclesiam suam,
deponatur.
(Cplio2.60)
LX.
De presbiteris vel diaconibus aut subdiaconibus a
propriis episcopis exauctoratis.
(Cplio2.61)
LXI.
Si quis episcopus, presbiter, diaconus vel subdiaconus
ad bellum processerit, deponatur.
(Cplio2.62)
LXII.
Ut presbiteri alterius regionis non sacrificent
praesentibus presbiteris ipsius regionis.
(Cplio2.63)
LXIII.
De uxoribus et viris se dimittentibus.
(Cplio2.64)
LXIIII.
De episcopis litigantibus vel iudicatis.
(Cplio2.65)
LXV.
Ab heretico nullus benedictionem accipiat.
(Cplio2.66)
LXVI.
De orationibus ad Patrem dirigendis.
(Cplio2.67)
LXVII.
De presbitero ab alio episcopo ordinato.
(Cplio2.68)
LXVIII. [b]
De illis presbiteris,
qui nesciunt iuxta praeceptum Salvatoris baptizare.
(Cplio2.69)
LXVIIII.
De missis nostris, qualiter cum episcopis
singularum regionum circa ecclesias Dei eiusque sacerdotes agere debeant.
(Cplio2.70)
LXX.
De eo, qui semetipsum occidit aut laqueo se
suspendit.
(Cplio2.71)
LXXI.
Ut incesti et parricidę canonice coerceantur.
||S. 226||
(Cplio2.72)
LXXII.
Ut nec clerico filacteria nec ab ullo fiant Cristiano.
(Cplio2.73)
LXXIII.
Ut nullus presbiter amplius quam unam ecclesiam
sibi vindicet.
(Cplio2.74)
LXXIIII.
De letania maiore, ut more Romano celebretur.
(Cplio2.75)
LXXV.
Ut nullus vitam sine communione finiat nec
unctione benedicti olei careat.
(Cplio2.76)
LXXVI.
De presbiteris degradatis et post degradationem
multis sceleribus implicatis.
(Cplio2.77)
LXXVII.
Si qui velint aquam consecratam accipere.
(Cplio2.78)
LXXVIII.
De clericis et presbiteris, si episcopis suis
oboedire nolint, ut excommunicentur.
(Cplio2.79)
LXXVIIII.
De episcopo metropolitano.
(Cplio2.80)
LXXX.
Ut unusquisque progeniem suam usque ad
septimam generationem observet.
(Cplio2.81)
LXXXI.
De presbiteris ab ignotis episcopis ordinatis.
(Cplio2.82)
LXXXII.
Ut, si quis homini aliquo iteranti mansionem
vetaverit, LX. sol. componat.
(Cplio2.83)
LXXXIII.
Ut omnibus maxima cura sit, ne sine
confirmatione episcopi vitam finiat aliquis.
(Cplio2.84)
LXXXIIII.
De his, qui fidelium oblationes auferunt vel
vastant aut sine proprii episcopi iussione dant vel accipiunt.
(Cplio2.85)
LXXXV.
Ut presbiteri vel diaconi non migrent de loco ad
locum sine episcopi proprii iussione.
(Cplio2.86)
LXXXVI.
De episcopis et clericis peregrinis, ut contenti
sint hospitalitatis munere.
(Cplio2.87)
LXXXVII.
Ut nullus habeat, nisi legitimum, conubium.
(Cplio2.88)
LXXXVIII.
De his, qui episcoporum vocationem vel
correctionem contempserint.
(Cplio2.89)
LXXXVIIII.
Ut nullus laicorum ex praediis episcoporum
quicquam accipiat.
(Cplio2.90)
XC.
De eo, qui occiderit monachum aut clericum, ut arma
relinquat.
(Cplio2.91)
XCI.
De viro et muliere matrimonio copulatis et postea
dicente ea non posse eum nubere sibi.
(Cplio2.92)
XCII.
Ut puella desponsata non detur alteri viro.
(Cplio2.93)
XCIII.
Ut baptizati cum caticuminis non manducent.
(Cplio2.94)
XCIIII.
De presbitero ordinato, qui se deprehenderit non
esse baptizatum.
(Cplio2.95)
XCV.
Si liber ancillam in matrimonium accepit.
(Cplio2.96)
XCVI.
De raptoribus et raptis virginibus vel viduis.
(Cplio2.97)
XCVII.
De his, qui rapinas infra regnum faciunt.
(Cplio2.98)
XCVIII.
De sacerdotibus et levitis atque monachis
interfectis vel debilitatis.
(Cplio2.99)
XCVIIII.
De his, qui episcopo aliquam iniuriam vel
dehonoratione fecerit.
||s. 227||
(Cplio2.100)
C.
De religiosa muliere decepta, id est veste mutata vel
religionem professa.
(Cplio2.101)
CI.
De blasphemia in Deum.
(Cplio2.102)
CII.
De his, qui in domo sua oratorium fecerint.
(Cplio2.103)
CIII.
De privilegiis ecclesiarum et clericorum non
corrumpendis.
(Cplio2.104)
CIIII.
Ne episcoporum vel reliquorum sacerdotum vita
turbetur.
(Cplio2.105)
CV.
De clericis vel sacerdotibus, qui accipiunt ecclesias
sine licentia episcopi sui vel de una ad aliam transeunt.
(Cplio2.106)
CVI.
De incestis et criminosis ac de infirmis et
pęnitentibus atque de ieiunio quattuor temporum.
(Cplio2.107)
CVII.
Ut episcopi iudices publicos moneant, ut rei
carceribus reclusi navitate Domini, paschę, pentecoste absolvantur et
missas illis audiant diebus ac refecti fiant.
(Cplio2.108)
CVIII.
De monacho, qui monasterium suum dimiserit.
(Cplio2.109)
CVIIII.
De possessionibus ad religiosa loca pertinentibus.
(Cplio2.110)
CX.
De monacho vel monacha.
(Cplio2.111)
CXI.
De his, quę a singulis principibus ecclesiis sunt
concessa, et quę singuli antestites impetraverunt, quod sacrilegium sit haec
afferentibus. Et de clericis, ut non accusentur ad iudices seculares, sed ad
episcopos proprios.
(Cplio2.112)
CXII.
De privilegiis ecclesiarum.
(Cplio2.113)
CXIII.
Ut ea, quę ad religionem pertinent, locis suis et a
suae dioceseos synodis audiantur.
(Cplio2.114)
CXIIII.
Ut privilegia ecclesiarum semper maneant
incorrupta.
(Cplio2.115)
CXV.
Quod sacrilegium sit ecclesiae aliquid auferre, aut
sacerdotibus vel ministris aut ipso sancto cultui locoquę iniuriam inferre.
(Cplio2.116)
CXVI.
De his, qui ecclesiastica privilegia violant vel
dissimulant.
(Cplio2.117)
CXVII.
Quod hi, qui praedia ecclesiastica diripiunt vel
vastant, sacrilegi sint exilioque dampnandi.
(Cplio2.118)
CXVIII.
Ut episcopi et reliqui sacerdotes ab omnibus
nexibus sint liberi.
(Cplio2.119)
CXVIIII.
Ne Iudęis adhereant vel deserviant Christiani.
(Cplio2.120)
CXX.
De sacrificiis per singulas missas a sacrificantibus
sumendis.
(Cplio2.121)
CXXI.
De chorepiscopis, ne deinceps fiant.
(Cplio2.122)
CXXII.
Ne Iudęi super Christianos magistri vel ministri
ponantur.
(Cplio2.123)
CXXIII.
De clericis falsariis.
||s. 228||
(Cplio2.124)
CXXIIII.
Ut clerici non habeant actiones saeculares.
(Cplio2.125)
CXXV.
De clericis, qui de ecclesia desistunt.
(Cplio2.126)
CXXVI.
Quales sint clerici.
(Cplio2.127)
CXXVII.
De multitudine clericorum.
(Cplio2.128)
CXXVIII.
De ordinationibus sacris.
(Cplio2.129)
CXXVIIII.
De iniuria episcopi et letania subversa.
(Cplio2.130)
CXXX.
Ne fideles ex propria consanguinitate uxores
ducant nec illi, qui dudum minime nupserunt, sine benedictione
sacerdotis nuberem praesumant.
(Cplio2.131)
CXXXI.
De non recipiendis alienis paenitentibus.
(Cplio2.132)
CXXXII.
Ut non liceat clericum vel monachum sine
epistola episcopi sui proficisci.
(Cplio2.133)
CXXXIII.
De dotibus et publicis nuptiis.
(Cplio2.134)
CXXXIIII.
De rebus ecclesię ablatis aut fraudatis vel
retentis.
(Cplio2.135)
CXXXV.
Ut nemo res ecclesiae, nisi cui iure debentur, in
quibuslibet regionibus coniacentes competere audeat vel tenere.
(Cplio2.136)
CXXXVI.
De his, qui facultates ecclesiae delegatas
auferunt vel retentant.
(Cplio2.137)
CXXXVII.
Ut socios suos nominet, apud quem pars
rapinę fuerit inventa.
(Cplio2.138)
CXXXVIII.
De his, qui diripienda indicare reperiuntur.
(Cplio2.139)
CXXXVIIII.
Ut abbates in eius episcopi, in cuius
parrochia sunt, potestate persistant.
(Cplio2.140)
CXL.
Ut nullus monachus relinquat suum ministerium et
cellas construat sine episcopi vel abbatis sui licentia.
(Cplio2.141)
CXLI.
De apostatis.
(Cplio2.142)
CXLII.
De excommunicatis.
(Cplio2.143)
CXLIII.
Ne iudices perfidorum excessus absque
propriorum sacerdotum consilio iudicent.
(Cplio2.144)
CXLIIII.
De expositis infantibus ac collectione eorum.
(Cplio2.145)
CXLV.
De clericis relinquentibus officium suum et ad
seculares confugientibus.
(Cplio2.146)
CXLVI.
Ut servo non credatur, si super dominum suum
vel super alium liberum crimen iniecerit.
(Cplio2.147)
CXLVII.
Ut testes ea tantum testificentur, quę in
conspectu eorum acta esse noscuntur.
(Cplio2.148)
CXLVIII.
Quales debeant scripturae valere.
||s. 229||
(Cplio2.149)
CXLVIIII.
De pactis et placitis conservandis.
(Cplio2.150)
CL.
Contra priorum definitionem filio vel heredi non
licere venire.
(Cplio2.151)
CLI.
Ne quisquam accusetur vel puniatur, nisi manifestis
indiciis scelus patuerit.
(Cplio2.152)
CLII.
Ut ita valeat commutatio, sicut et emptio.
(Cplio2.153)
CLIII.
Si timore conpulsus quisquam se servum esse
dicat.
(Cplio2.154)
CLIIII.
De presbiteris vel diaconibus sine episcopi sui
epistolis ambulantibus.
(Cplio2.155)
CLV.
Ut unus abba duobus monasteriis minime
praesideat.
(Cplio2.156)
CLVI.
De presbiteris vel reliquis clericis non distringendis [c]
a saecularibus iudicibus, sed a suis episcopis.
(Cplio2.157)
CLVII.
Ut clerici iudices saeculares non adeant.
(Cplio2.158)
CLVIII.
De secularibus, qui per calumniam ecclesiam vel
clericos fatigare pręsumunt.
(Cplio2.159)
CLVIIII.
Ne testificentur manumissi.
(Cplio2.160)
CLX.
De his, qui cum furibus conscii fuerint.
(Cplio2.161)
CLXI.
Si possessor per violentiam expellatur.
(Cplio2.162)
CLXII.
Ut fideles fidem sanctae Trinitatis discant.
(Cplio2.163)
CLXIII.
De contumacibus presbiteris vel clericis.
(Cplio2.164)
CLXIIII.
De iudicibus clericis calumniam vel iniuriam
inferentibus.
(Cplio2.165)
CLXV.
Ut orationem dominicam omnes discant fideles.
(Cplio2.166)
CLXVI.
Ut nullus episcopus alterius episcopi vel presbiter
alterius presbiteri parrochiam invadat.
(Cplio2.167)
CLXVII.
Ut monasteriis vel reliquis ecclesiis res non
auferantur vel ipsa a quoquam inquietentur.
(Cplio2.168)
CLXVIII.
Ut clerici peregrini contenti sint hospitalitatis
munere et nulli eorum liceat officium sacerdotale in alterius parrochia
agere absque licentia episcopi, in cuius parrochia esse noscuntur.
(Cplio2.169)
CLXVIIII.
Ut nullus episcopus sine consensu aliorum se
preferat anteriori.
(Cplio2.170)
CLXX.
Ut populi oblationes sacerdotibus in ecclesia
offerunt. Et ut omni die dominica communicent.
(Cplio2.171)
CLXXI.
Ut sacerdotes signa tangant horis canonicis.
(Cplio2.172)
CLXXII.
De stolis gestandis.
||s. 230||
(Cplio2.173)
CLXXIII.
Ut secreta non incipiatur, nisi post hymnum
finitum.
(Cplio2.174)
CLXXIIII.
Ut adnuntietur symbolum fidelibus a
sacerdotibus.
(Cplio2.175)
CLXXV.
Ut presbiteri adnuntient viris et feminis, nisi
memoriter symbolum et orationem dominicam tenuerint, de sacro fonte
filiolos vel filiolas non suscipiant.
(Cplio2.176)
CLXXVI.
Ut silentium in ecclesia teneatur et devote
verbum Dei audiatur.
(Cplio2.177)
CLXXVII.
Ut episcopo infantuli ad confirmandum
praesententur.
(Cplio2.178)
CLXXVIII.
Ut presbiteri sine sacro crismate oleoque
benedicto non proficiscantur.
(Cplio2.179)
CLXXVIIII.
Ut presbiteri oleum infirmorum ab episcopo
expetant.
(Cplio2.180)
CLXXX.
Ut nullus presbiter parrochianus aliubi
praesumat crisma accipere, nisi ab episcopo suo in cęna Domini.
(Cplio2.181)
CLXXXI.
Ut baptizari non praesumatur, nisi in vigilia
paschę et pentecostes.
(Cplio2.182)
CLXXXII.
Ut instruantur fideles, qui parvulos de sacro
fonte suscipere cupiunt.
(Cplio2.183)
CLXXXIII.
Ut nulla precia de baptizandis
consignandisque fidelibus exigantur.
(Cplio2.184)
CLXXXIIII.
De quorum baptismate absque
dissimulatione dubitatur, ut rebaptizentur, praeceptum est.
(Cplio2.185)
CLXXXV.
Ut presbiteri in ecclesia fidem sanctae
Trinitatis doceant.
(Cplio2.186)
CLXXXVI.
Ut presbiteri adnuntient populo quattuor
legitima temporum ieiunia.
(Cplio2.187)
CLXXXVII.
Ut ieiunia tria legitima in anno aguntur.
(Cplio2.188)
CLXXXVIII.
Ut populus, nisi duobus temporibus,
infantes suos ad baptismum non afferat.
(Cplio2.189)
CLXXXVIIII.
Ut dies dominicus reverenter colatur.
(Cplio2.190)
CXC.
Ut adnuntient presbiteri eodem modo, sicut
sabbatum paschę cum suo pascha, sabbatum pentecosten una cum suo die
dominico observare.
(Cplio2.191)
CXCI.
Ut adnuntient presbiteri populo se ab inlicitis
abstinere conubiis.
(Cplio2.192)
CXCII.
Ut publice presbiteri adnuntient plebi decimas et
primitias omnium frugum ad benedicendum afferre.
(Cplio2.193)
CXCIII.
Ut fideles intellegant pactum, quod cum Deo in
baptismate fecerunt.
(Cplio2.194)
CXCIIII.
Ut sacerdotes adnuntient viros et mulieres, ut
luminaria ad basilica deportent.
(Cplio2.195)
CXCV.
Ut ammoneant presbiteri plebem, ne in ecclesia
contentionibus et verbositatibus deserviant.
||s. 231||
(Cplio2.196)
CXCVI.
Ut presbiteri sollicite curent, ne inhonesta et
turpia quęlibet fiant in ecclesiis.
(Cplio2.197)
CXCVII.
Ne in mortuorum funeribus iuxta paganorum
ritum agatur.
(Cplio2.198)
CXCVIII.
Ut pro defunctis amicorum parentes eorum
XXXta dies adimplere faciant.
(Cplio2.199)
CXVIIII. [d]
De his, quos episcopus aut sacerdos
excommunicaverit, ne eos fideles recipiant.
(Cplio2.200)
CC.
Ut nullus presbiter suam ecclesiam sine consensu
episcopi sui delinquat.
(Cplio2.201)
CCI.
Ut sacra mysteria nullus presbiter, nisi in loco
consecrato, agat.
(Cplio2.202)
CCII.
Ne aliud altare in ecclesia consecrata, nisi quod ab
episcopo consecratum est, aliquis presbiter erigat.
(Cplio2.203)
CCIII.
Ut episcopus, presbiter et diaconus non sint
aleatore et ebriosi.
(Cplio2.204)
CCIIII.
Ut nemo clericorum usuras accipiat.
(Cplio2.205)
CCV.
Ut diem dominicum, in quo Dominus resurrexit,
cuncti venerabiliter colunt.
(Cplio2.206)
CCVI.
De reconciliandis penitentibus.
(Cplio2.207)
CCVII.
Quod sint dies purificationis mulieris.
(Cplio2.208)
CCVIII.
Ut missarum celebrationes in locis
incongruentibus non fiant.
(Cplio2.209)
CCVIIII.
De propinquitate.
(Cplio2.210)
CCX.
De servo, qui dampnum cuilibet intulerit, quid
agendum sit.
(Cplio2.211)
CCXI.
De eo, qui ad mallum legibus mannitus fuerit et
non venerit.
(Cplio2.212)
CCXII.
Qui filios non habuerit et in eorum loco alium
sibi heredem facere voluerit.
(Cplio2.213)
CCXIII.
De denarialibus, qualiter possint hereditare.
(Cplio2.214)
CCXIIII.
Ut omne sacramentum in ecclesia iuretur.
(Cplio2.215)
CCXV.
Ut vitia, quę remanserunt ex ritu gentilium,
fideles caveant.
(Cplio2.216)
CCXVI.
De ecclesiis restaurandis.
(Cplio2.217)
CCXVII.
Ne presbiteri, priusquam examinentur,
ordinentur.
(Cplio2.218)
CCXVIII.
Ut domini missi scabinos, advocatos et
notarios eligant.
(Cplio2.219)
CCXVIIII.
De his, qui legem servare contempnunt.
(Cplio2.220)
CCXX.
Ut fideles se a vitiis abstineant, quę quasi
naturaliter in usu habentur.
(Cplio2.221)
CCXXI.
De his, qui haribannum solvere debent.
(Cplio2.222)
CCXXII.
De fugitivis et peregrinis, ut distringantur.
(Cplio2.223)
CCXXIII.
De armillis et bruniis negotiatoribus non
dandis.
||s. 232||
(Cplio2.224)
CCXXIIII.
Ut mensurę aequales fiant.
(Cplio2.225)
CCXXV.
Ut Christiani ab otioso sermone se caveant vel
ceteris vitiis.
(Cplio2.226)
CCXXVI.
Ut super vestituram Pipini regis testimonia
non mittantur.
(Cplio2.227)
CCXXVII.
Ut nec colonus nec fiscalinus traditiones
faciat.
(Cplio2.228)
CCXXVIII.
Ne praesumat hominem aliquis sine causa ad
iuditium mittere.
(Cplio2.229)
CCXXVIIII.
Si liber homo in monasterio regulari comam
deposuerat.
(Cplio2.230)
CCXXX.
De coniugio, quod a Deo sit constitutum, et
quod non sit causa luxuriae, sed causa potius appetendum filiorum.
(Cplio2.231)
CCXXXI.
Ut omnia, quae vvadiare debent, secundum
legem revvadient.
(Cplio2.232)
CCXXXII.
Ut nullus ebrius causam suam possit in mallo
conquirere.
(Cplio2.233)
CCXXXIII.
De nullo adhibendum cogendo.
(Cplio2.234)
CCXXXIIII.
De missis dominicis discurrentibus.
(Cplio2.235)
CCXXXV.
Ut a coitu pregnantium fideles se abstineant.
(Cplio2.236)
CCXXXVI.
De canibus, qui in dextro armo tonsi sunt.
(Cplio2.237)
CCXXXVII.
De capitulis, quae in lege noviter addita
sunt.
(Cplio2.238)
CCXXXVIII.
Ut nullus ad placitum banniatur praeter
scabinos VII., et qui causam querere debent.
(Cplio2.239)
CCXXXVIIII.
De falsis testibus non recipiendis.
(Cplio2.240)
CCXL.
Qualiter fidelibus Christianis incesta cavenda sint.
(Cplio2.241)
CCXLI.
De non iurando per vitam regis.
(Cplio2.242)
CCXLII.
Ut missi non solum de adnuntiatione, sed etiam
de opere breves afferant.
(Cplio2.243)
CCXLIII.
Ut nullus praesumat teloneum, rodaticum et
pulveraticum recipere.
(Cplio2.244)
CCXLIIII.
Ut fideles iusta iudicia iudicent.
(Cplio2.245)
CCXLV.
Ut ecclesiae eorum iustitiam obtineant.
(Cplio2.246)
CCXLVI.
Ut potestatem episcopi omnes intellegant et
instruantur, qualiter sive secundum canonicam, sive secundum
monasticam regulam eis vivendum sit.
(Cplio2.247)
CCXLVII.
De viduis et orfanis et minus potentibus.
(Cplio2.248)
CCXLVIII.
De non parvipendenda excommunicatione
sacerdotum.
(Cplio2.249)
CCXLVIIII.
De episcopis et comitibus, ut sibi consensum
invicem praebeant.
(Cplio2.250)
CCL.
Ut latrones vel homicidę sive adulteri sub magna
correctione distringantur.
(Cplio2.252)
CCLII.
De superbia, propter quam diabolus corruit.
(Cplio2.253)
CCLIII.
De eo, cui non recte iudicatur.
(Cplio2.254)
CCLIIII.
De invidia, per quam diabolus hominem eiecit
de paradyso.
(Cplio2.255)
CCLV.
De odio et discordia.
(Cplio2.256)
CCLVI.
Capitularium dominicum datum anno
incarnationis Domini nostri Iesu Christi DCCCVI. ad Teodonis villam et
anno imperii domni Karoli VI.
(Cplio2.257)
CCLVII.
De laicis, qui noviter sunt corversi.
(Cplio2.258)
CCLVIII.
Ut scribę falso non scribant.
(Cplio2.259)
CCLVIIII.
Ut compotus discatur.
(Cplio2.260)
CCLX.
De derelinquentibus seculum propter servitium
Dei.
(Cplio2.261)
CCLXI.
Ut servi proprii non tundentur vel ancillę non
velentur, nisi ad mensuram.
(Cplio2.262)
CCLXII.
Ut superfluę congregationes nullatenus fiant.
(Cplio2.263)
CCLXIII.
De his, qui secundum regulam non pulsantur.
(Cplio2.264)
CCLXIIII.
Ut infantule non velentur.
(Cplio2.265)
CCLXV.
De laicis, ut non sint praepositi monachorum.
(Cplio2.266)
CCLXVI.
Ut incestuosi canonice examinentur.
(Cplio2.267)
CCLXVII.
De his, qui per aliquod scelus rebelles fiunt.
(Cplio2.268)
CCLXVIII.
De iustitiis ecclesiarum Dei, orfanorum,
pupillorum ac viduarum.
(Cplio2.269)
CCLXVIIII.
De iustitiis regalibus.
(Cplio2.270)
CCLXX.
De fame vel ceteris tribulationibus.
(Cplio2.271)
CCLXXI.
Ut arma infra patriam non portentur.
(Cplio2.272)
CCLXXII.
Ut omnis homo de duodecim mansis bruniam
habeat.
(Cplio2.273)
CCLXXIII.
De negotiatoribus, qui partes Sclavorum vel
aliarum negotium petierint.
(Cplio2.274)
CCLXXIIII.
Ut causedici, qui adquiescere noluerint,
recludantur.
(Cplio2.275)
CCLXXV.
De iuramento, ut nulli alteri, ni proprio
seniori, iuramenti fidelitas promittatur.
(Cplio2.276)
CCLXXVI.
De his, qui conspirationem fecerint, ut
tripliciter iudicentur.
(Cplio2.277)
CCLXXVII.
De periuriis, ut caveantur.
(Cplio2.278)
CCLXVIII. [e]
Ut vicedomini, advocati et centenarii
parvi auferantur.
(Cplio2.279)
CCLXXVIIII.
Ut antiqua telonea et iusta exigantur a
negotiatoribus, nova vero et iniusta repellantur.
||s. 234||
(Cplio2.280)
CCLXXX.
De fugitivis clericis et laicis illud servandum
est, quod in capitulari dominico continetur.
(Cplio2.281)
CCLXXXI.
De his, qui ad Dei servitium volunt accedere,
ut absque licentia regali non id agunt, qui liberi existunt.
(Cplio2.282)
CCLXXXII.
Ut potentiores pauperes non opprimant.
(Cplio2.283)
CCLXXXIII.
Ut ecclesię noviter inventę sine episcopi
probatione non venerentur.
(Cplio2.284)
CCLXXXIIII.
De falsis monetis, quae contra iustitiam
fiunt.
(Cplio2.285)
CCLXXXV.
Ut haribannus dominicus fideliter exagitur.
(Cplio2.286)
CCLXXXVI.
Ut census regalis inde solvatur, unde olim
exigebatur legitime.
(Cplio2.287)
CCLXXXVII.
Quid de latronibus agendum sit. [f]
(Cplio2.289)
CCLXXXVIII.
De libris canonicis, ut veraces habeantur.
(Cplio2.290)
CCXC.
De laicis, ut orationem dominicam memoriter
discant.
(Cplio2.291)
CCXCI.
Capitula, quae ad legem Salicam mittenda sunt.
De occisione clericrum vel aliis causis.
(Cplio2.292)
CCXCII.
Capitula, quae domnus Karolus imperator
constituit.
(Cplio2.293)
CCXCIII.
De latronibus.
(Cplio2.294)
CCXCIIII.
Ne aliquis de ignoto homine equum, bovem
vel aliud animal emat.
(Cplio2.295)
CCXCV.
De illis hominibus, qui propter eorum culpas
ad mortem diiudicati fuerint et postea eis fuerit vita concessa, quod, si
iustitiam quis querere voluerit, qualiter inter illos iudicium terminetur.
(Cplio2.296)
CCXCVI.
De homine iudicio scabiniorum iudicato.
(Cplio2.297)
CCXCVII.
De eo, qui latronem forbannitum recipit, sive
servus, sive liber sit.
(Cplio2.298)
CCXCVIII.
De comite, qui latronem in forbannum
miserit, ut aliis vicinis comes notum faciat.
(Cplio2.299)
CCXCVIIII.
De his, qui terrenis mercimoniis insistunt et
magis ob supernę vitae desiderium quam pro humana ambitione faciant.
(Cplio2.300)
CCC.
Ut ecclesiasticis audientia minime denegetur
provocantibus.
(Cplio2.301)
CCCI.
Ut episcopus quilibet alterius plebem episcopi vel
fines non usurpet [g].
(Cplio2.302)
CCCII.
De clericis superbis, ut coerceantur.
(Cplio2.303)
CCCIII.
De his, qui statuta patrum violant, si laicus
fuerit, communione privetur, si clericus, honore.
(Cplio2.304)
CCCIIII.
De his, qui contra suam professionem vel
subscriptionem venerit, quid agendum sit.
(Cplio2.305)
CCCV.
De presbitero, qui se ab episcopo suo diviserit.
||S. 235||
(Cplio2.306)
CCCVI.
De presbiteris, qui absque episcopi sui
conscientiam agendam celebraverint.
(Cplio2.307)
CCCVII.
Ut episcopus lapsum incurrens, si plures
congregare nequiverit, a duodecim audiatur.
(Cplio2.308)
CCCVIII.
Ut episcopi plebes alienas non usurpent, et ut
nemo ex eis collegam suum in diocesi vel aliubi supergradiatur.
(Cplio2.309)
CCCVIIII.
De episcopo, qui ab aliquo impetitur, vel si
ipse questionem aliquam retulerit, ut per episcopos iudices causa
terminetur.
(Cplio2.310)
CCCX.
Ut nullus episcopus alium episcopum conculcet
aut inpediat.
(Cplio2.311)
CCCXI.
Ne presbiteri vel diaconi sine conscientia
episcoporum suorum aliquid agunt.
(Cplio2.312)
CCCXII.
De loco dando peregrino episcopo, in quo
sacrificet.
(Cplio2.313)
CCCXIII.
De non condempnando illo, cuius causa
diligenter non est examinata.
(Cplio2.314)
CCCXIIII.
De his, qui falsa fratribus capitalia obiciunt.
(Cplio2.315)
CCCXV.
De deponendo sacerdote vel levita, si crimen
aliquod de se confessi fuerint.
(Cplio2.316)
CCCXVI.
De his, qui libellos famosos inventi fuerint in
ecclesia posuisse, ut anathematizentur.
(Cplio2.317)
CCCXVII.
Ut delator communionem nec in finem
accipiat, si inventus fuerit quilibet per delationem eius eius prescriptus vel
interfectus.
(Cplio2.318)
CCCXVIII.
Ne aliquis episcopus vel inferior gradus
dominico die quemquam indicare presumat.
(Cplio2.319)
CCCXVIIII.
De potente, si pauperem expoliaverit, ut
non reddiderit ammonente episcopo, ut excommunicetur.
(Cplio2.320)
CCCXX.
Ut nullus clericus ab episcopo suo recedere
praesumat et ad alium transire.
(Cplio2.321)
CCCXXI.
Ut clerici, qui arma praesumpserint, in
monasterium ad agendam paenitentiam tradantur.
(Cplio2.322)
CCCXXII.
Ut nullus regum huius canonis censuram in
aliquo violare permittat.
(Cplio2.323)
CCCXXIII.
Ut unusquisque alterius ruinis succurrat et
iram Dei per suam conpassionem a se removeat.
(Cplio2.324)
CCCXXIIII.
Quod lex, quam rex, qui prior fuit, instituit,
ab illo, qui ei successerit, pari sententia roborata sit.
(Cplio2.325)
CCCXXV.
Ut in metropolitana sede ad sinodum
agendam omnes pontifices conferantur.
(Cplio2.326)
CCCXXVI.
Ut dignitatem amittant omnes, qui ad
expeditionem exercitus non ||s. 236|| pergunt aut de exercitu fugiunt.
(Cplio2.327)
CCCXXVII.
Ut Christiani ex propinquitate sui sanguinis
conubia non ducant.
(Cplio2.328)
CCCXXVIII.
Ut non varientur, quae propter utilitatem
sunt instituta.
(Cplio2.329)
CCCXXVIIII.
De fide Nicena servanda. Et ut privilegia
ecclesiarum integra maneant.
(Cplio2.330)
CCCXXX.
Quod contra caput non sit agendum.
(Cplio2.331)
CCCXXXI.
De presbiteris, qui contra canones ad
comitatum ire voluerint susceptis, qui dominico decreto a communione
alieni decernuntur.
(Cplio2.332)
CCCXXXII.
De sacerdotum Domini causis non
terminandis, priusquam ex utraque parte fideliter audiantur et pariter ac
diligenter perscrutentur.
(Cplio2.333)
CCCXXXIII.
Quod Dominus, quia animas hominum
salvat, imitatores nos velit suae esse pietatis.
(Cplio2.334)
CCCXXXIIII.
De religionis periculo ab uniuscuiusque
pietatis conscientia removendo.
(Cplio2.335)
CCCXXXV.
Ut suarum rerum et omnium ecclesiarum
sint communione contenti, quorum causa adhuc terminanda est.
(Cplio2.336)
CCCXXXVI.
Ut non sinantur incurri, quorum causa
incerta est.
(Cplio2.337)
CCCXXXVII.
De his, qui a sedibus suis fuerunt pulsi et
alii in illorum locum substituti sunt.
(Cplio2.338)
CCCXXXVIII.
De his, qui non debent redire ad militiam
secularem.
(Cplio2.339)
CCCXXXVIIII.
De his, quos oportet maiori auctoritate
curari.
(Cplio2.340)
CCCXL.
Ut non inponat aliquis alicui pondus, quod ipse
ferre non valet.
(Cplio2.341)
CCCXLI.
Ut nullus apostolicas sanctiones temerare
praesumat.
(Cplio2.342)
CCCXLII.
De amicitia et familiaritate servanda, quam,
qui non contendunt, facile servant.
(Cplio2.343)
CCCXLIII.
Ut alienę gentis homines ad exercitum
imbuantur legibus.
(Cplio2.344)
CCCXLIIII.
De servo non credendo, si super aliquem
crimen obiecerit.
(Cplio2.345)
CCCXLV.
Ut testes testimonium, nisi presentes, non
dicant.
(Cplio2.346)
CCCXLVI.
De pactis et placitis conservandis.
(Cplio2.347)
CCCXLVII.
Quod haec sit vera caritas, qua Deus
proximusque diligitur. Et idcirco ammonendi sint omnes fideles, ut hanc
observare curent.
(Cplio2.348)
CCCXLVIII.
Ut contra extraneos parentela aut
propinquitas testimonium minime dicat.
||s. 237||
(Cplio2.349)
CCCXLVIIII.
Contra priorum definitionem filio vel
heredi non licere venire.
(Cplio2.350)
CCCL.
Non est danda passim accusandi vel puniendi
licentia.
(Cplio2.351)
CCCLI.
Si de fure quis nesciens aliquid conparaverit.
(Cplio2.352)
CCCLII.
Ne testificentur in manumissi.
(Cplio2.353)
CCCLIII.
Si possessor per violentiam expellatur.
(Cplio2.354)
CCCLIIII.
Si ad diripiendum quisque alios invitasse
repperiatur.
(Cplio2.355)
CCCLV.
Ut socios suos nominet, apud quem pars rapina
fuerit inventa.
(Cplio2.356)
CCCLVI.
De his, qui diripienda indicare repperiuntur.
(Cplio2.357)
CCCLVII.
De non suscipienda criminatione adversus
doctorem neque accusatorem adversus eum audiendum.
(Cplio2.358)
CCCLVIII.
Ne unus episcopus cognitionem sibi vindicet.
(Cplio2.359)
CCCLVIIII.
Ut hi, quorum libertas nescitur, nequaquam
accusent sacerdotem.
(Cplio2.360)
CCCLX.
Ut absentes non iudicentur.
(Cplio2.361)
CCCLXI.
De his, qui falsa aliis non rogant.
(Cplio2.362)
CCCLXII.
Ne viles personę ad accusandum sacerdotes
admittantur.
(Cplio2.363)
CCCLXIII.
Ne iudices causam personę absentis sua
sententia praesumat.
(Cplio2.364)
CCCLXIIII.
Ne aliquis criminosus episcopum accuset.
(Cplio2.365)
CCCLXV.
Quod, qui episcopum accusat, Dei
ordinationem accusat.
(Cplio2.366)
CCCLXVI.
Ut litem habentes, sive petitor, seu possessor,
si antistitum iudicium elegerint, ad eos dirigantur.
(Cplio2.367)
CCCLXVII.
Ut ea inlibata serventur, quae patrum
auctoritas catholicorum lege.
(Cplio2.368)
CCCLXVIII.
Ut privilegia, quae propter religionem
instituta sunt, nulla interminatione nova mutilentur.
(Cplio2.369)
CCCLXVIIII.
Ut, si chorepiscopi aliquam
consecrationem aut confirmationem fecerint, ad [h] episcopis
canonice [i] reformentur [k].
(Cplio2.370)
CCCLXX.
De generali totius populi supplicatione apud
principem pro sacerdotum causa, ne in hostem aut pugnam pergerent, et
quale eis omnibus ex hoc immineat periculum. Ex capitulis domni Karoli
imperatoris VVarmatia generaliter decretis atque ab omnibus firmatis et
cunctis pro lege tenendis contradictis.
||s. 238||
(Cplio2.371)
CCCLXXI.
Ne episcopi ad bellam pergant, concessio
domni Karoli imperatoris.
(Cplio2.372)
CCCLXXII.
Ex quibus supra. Sacerdotibus omnibus.
(Cplio2.373)
CCCLXXIII.
Ex quibus supra. Generaliter omnibus.
(Cplio2.374)
CCCLXXIIII.
Ex quibus supra. Generaliter omnibus.
(Cplio2.375)
CCCLXXV.
Ex quibus supra. Generaliter omnibus.
(Cplio2.376)
CCCLXXVI.
Ex quibus supra. Sacerdotibus omnibus.
(Cplio2.377)
CCCLXXVII.
Ex quibus supra [l].
Aliquid sacerdotibus, aliquid populo. [m]
(Cplio2.380)
CCCLXXX.
Ex quibus supra. Generaliter omnibus.
(Cplio2.381)
CCCLXXXI.
Ex quibus supra. Sacerdotibus omnibus.
(Cplio2.382)
CCCLXXXII.
Ex capitulis domni Karoli regis anno regni
eius undecimo actis. De his, qui infra regnum sine iussione dominica per
vim aliquid rapuerint.
(Cplio2.383)
CCCLXXXIII.
Ex capitulis domni Hludovvici
Inghilenaim apostolica auctoritate et sinodali sanctione, omnium videlicet
clericorum ac laicorum generaliter consensu atque oratu decretis.
(Cplio2.384)
CCCLXXXIIII.
De eo, qui facultatem depraedationis
dederit malitiosa factione, ut vivus conburatur.
(Cplio2.385)
CCCLXXXV.
Ut contumelia temere praesumpta ab
universis depellatur.
(Cplio2.386)
CCCLXXXVI.
Ut capitale supplicium excipiat, qui
violentiam commississe.
(Cplio2.387)
CCCLXXXVII.
De eo, qui sibi indebitum locum
usurpaverit.
(Cplio2.388)
CCCLXXXVIII.
Ut inviolata permaneant, quae diversi
principes statuerunt.
(Cplio2.389)
CCCLXXXVIIII.
Ut, si ecclesiae privilegia alicus
temeritate fuerint corrupta, piaculum V. librarum auri paena multetur.
(Cplio2.390)
CCCXC.
Ut, quae diversi principes statuerunt vel
antistites singuli pro causis ecclesiasticis obtinuerunt, inconvulsa perpetuo
serventur.
(Cplio2.391)
CCCXCI.
De privilegiis ecclesiarum, quatinus incorrupta
persistant.
(Cplio2.392)
CCCXCII.
Quod servari debeat potius quam auferri,
quod sanctae Dei ecclesiae fuerit collatum.
(Cplio2.393)
CCCXCIII.
Ut laicis, quamvis religiosis, nulla sit
disponendi de rebus ecclesię data facultas.
(Cplio2.394)
CCCXCIIII.
Quod praedones ecclesiae sacrilegi sint, sicut
scripturę testimonio conprobatur.
||s. 239||
(Cplio2.395)
CCCXCV.
Quod ea, quae Domino consecrantur, ad ius
ecclesiasticum pertineant.
(Cplio2.396)
CCCXCVI.
Ut, si quis dignitatem praesumpserit, quam
non meruit, a principe vel iusto seniore, sacrilegus habeatur.
(Cplio2.397)
CCCXCVII.
Ut illi, qui diversis sceleribus implicati sunt,
ad testimonium non admittantur.
(Cplio2.398)
CCCXCVIII.
Ne ante iudex iaculetur in reum sententia,
quam ipse confiteatur aut socii sui eum convincant.
(Cplio2.399)
CCCXCVIIII.
Non esse iudicandum adversus absentes.
(Cplio2.400)
CCCC.
Ne episcopus quilibet alium conculcet
episcopum.
(Cplio2.401)
CCCCI.
De episcopo deposito, qui se ad Romanum
pontificem reclamaverit.
(Cplio2.402)
CCCCII.
Ne in praedicatores ecclesiae detractiones seu
vituperationes fiant, quod canonica scriptura dampnat.
(Cplio2.403)
CCCCIII.
Quod episcopi inter se corrigere, si quid ortum
fuerit, debent.
(Cplio2.404)
CCCCIIII.
De sacrilegis, quod fures sint teste scriptura.
(Cplio2.405)
CCCCV.
Quod, quicquid offertur Domino, sanctum
sanctorum sit et ad ius pertinet sacerdotum.
(Cplio2.406)
CCCCVI.
De his sacrilegis, qui ecclesię eiusque
sacerdotibus iniurias inferunt.
(Cplio2.407)
CCCCVII.
Quod omnia, quę Domino offeruntur, procul
dubio et consecrantur.
(Cplio2.408)
CCCCVIII.
Ut Christiani ex propinquitate sui sanguinis
conubia non ducant.
(Cplio2.409)
CCCCVIIII.
De eo, qui se incestuoso ordine his personis,
quibus a divinis regulis prohibitum est, coniunxerit.
(Cplio2.410)
CCCCX.
Ex libro legum Theodosii III. capitulo XII. De
incestis.
(Cplio2.411)
CCCCXI.
Ut nullus devotam Deo virginem coniugem
accipiat.
(Cplio2.412)
CCCCXII.
Quod blasphemiam Deo inferat, qui se cum
Deo sacrata miscuerit.
(Cplio2.413)
CCCCXIII.
Ut clericus proprio honore privetur, si cum
femina Deo sacrata vel velata se commiscuerit.
(Cplio2.414)
CCCCXIIII.
Quod sacrilegi et violatores iuxta apostolum
sint, qui volunt sacratarum feminarum corpora.
(Cplio2.415)
CCCCXV.
Quod fornicatio omnibus peccatis
periculosior esse perhibetur.
(Cplio2.416)
CCCCXVI.
Quales debeant scripturae valere.
||s. 240||
(Cplio2.417)
CCCCXVII.
Ut ita valeat commutatio, sicut et emptio.
(Cplio2.418)
CCCCXVIII.
De excommunicandis iudicibus et
potentibus, qui non se emendaverint.
(Cplio2.419)
CCCCXVIIII.
Ut episcoporum iudicio incesta
matrimonia emendentur.
(Cplio2.420)
CCCCXX.
In eo loco manendum unicuique, ubi votum
voverit.
(Cplio2.421)
CCCCXXI.
Quod maximum peccatum sit spiritalis
conmatris coniunctio.
(Cplio2.422)
CCCCXXII.
De eo, qui paganus observationes fecerit.
(Cplio2.423)
CCCCXXIII.
Pręceptio, ut mancipia Christiana paganis
vel Iudęis non tradantur.
(Cplio2.424)
CCCCXXIIII.
Ut omnes noverint, quantum malum sit
Deo sacrata vel reliquas incestare.
(Cplio2.425)
CCCCXXV.
Ut, quia necessitas bellorum cogit, pars
pecunię, que ecclesię debetur, aliquanto tempore sub precario retineatur.
(Cplio2.426)
CCCCXXVI.
Ut ecclesiarum privilegia vel facultatem,
sive quicquid ad easdem pertinet, nullus invadere presumat.
(Cplio2.427)
CCCCXXVII.
Ut neque rex neque secularium quisquam
per vim predia ecclesiarum rapiat, quę episcopi, abbates vel abbatisse regere
videretur.
(Cplio2.428)
CCCCXXVIII.
De his, qui non solum de rebus suis aliqui
de ecclesię conferunt, sed etiam ab aliis conlatas iniuste possident.
(Cplio2.429)
CCCCXXVIIII.
De rebus ecclesię, quę sibi iurę debentur,
ne in aliud transferantur.
(Cplio2.430)
CCCCXXX.
Quod homicidę ante Deum deputentur, qui
res ecclesię vastant.
(Cplio2.431)
CCCCXXXI.
Ut capitali pena multentur, qui sacrilegia,
adulteria, praedationes aut devastationes exercuerint.
(Cplio2.432)
CCCCXXXII.
De viris, quod in castitate uxores suas
diligere eisque et vasi infirmiori custodiam et reliquam necessitatem
debeant impendere.
(Cplio2.433)
CCCCXXXIII.
De conservanda fide inter virum et
uxorem.
(Cplio2.434)
CCCCXXXIIII.
Ne clerici cuiuslibet ordinis a quibuslibet
laicis iniurientur vel apud alios quam apud episcopos accusentur.
(Cplio2.435)
CCCCXXXV.
Ut equum nocentes apud principem vel
apud alios accusaverint, admittantur.
(Cplio2.436)
CCCCXXXVI.
Ut clerici de his causis, quae sęculi leges
non admittunt, minime perpetrantur.
||s. 241||
(2.0)
SEXTUS INCIPIT LIBELLUS. Incipiunt nulla cap legi divine.
(2.1)
I.
De effusione sanguinis.
Quicumque effuderit humanum sanguinem, fundetur sanguis illius.
(2.2)
II.
Quod hi, qui nomen Domini in vanum adsumpserint, graviter feriantur.
Non adsumes nomen Domini Dei tui in vanum; nec habebit insontem
Dominus eum, qui adsumpserit nomen Domini Dei sui frustra.
(2.3)
III.
De honorando patre et matre.
Honora patrem tuum et matrem tuam, ut sis longevus super terram.
(2.4)
IIII.
Ut, qui vendiderit filiam suam in famula, egrediatur sicut ancilla.
Si quis vendiderit filiam suam in famulam, non egredietur, sicut ancille
exire consueverunt. Si placuerit domino suo, cui vendita est, dimittat eam
liberam; et ad alium populum non licet ipsam vendere.
(2.5)
V.
Ut, qui hominem percusserit, morte moriatur.
Qui percusserit hominem volens occidere, morte moriatur.
(2.6)
VI.
De eo, qui per industriam proximum voluerit occidere.
Si quis de industria occiderit proximum suum et per insidias, ab altari meo
evelles eum, ut moriatur.
(2.7)
VII.
De eo, qui percusserit patrem aut matrem.
Qui percusserit patrem suum aut matrem, morte moriatur.
(2.8)
VIII.
Non maledicendum patri et matri.
Qui maledixerit patri suo et matri, morte moriatur.
(2.9)
VIIII.
De eo, qui hominem furatus fuerit et vendiderit.
Qui furatus fuerit hominem et vendiderit eum et commonitus fuerit, morte
moriatur.
(2.10)
X.
De his, qui rixati inter se fuerint, esserit alter alterum.
Si rixati fuerint viri et percusserit alter proximum suum lapide vel pugno et
ille mortuus non fuerit et iacuerit intellectu, si surrexerit et ambulaverit foris
super baculum suum, innocens erit, ita tamen, ut operas inpensas eius in ||S. 242||
in medicis restituat.
(2.11)
XI.
De eo, qui percusserit servum suum vel ancillam lapide vel virga et mortui
fuerint.
Qui percusserit servum suum vel ancillam lapide vel virga et mortuus fuerit
in manibus eius, reus erit. Si autem uno die supervixerit vel duobus, non
subiacebat poene, quia pecumus est.
(2.12)
XII.
Ut, si aliqui inter se fuerint rixati et percusserit ex eis aliquis mulierem
pregnantem.
Si rixati fuerint homines et percusserit quis mulierem pregnantem et
avortivum fecerit, si ipsa vixerit, subiacebit dominus, quantum expetierit
maritus mulieris et arbitres iudicarint.
(2.13)
XIII.
Quod si mulier mortua fuerit, reddet percussor animam pro anima.
Si autem mors eius fuerit subsecuta, reddet animam pro anima, oculum pro
oculo, dentem pro dente, manum pro manu, pedem pro pede, adustionem pro
adustionem, vulnus pro vulnere, livorem pro livore.
(2.14)
XIIII.
Ut, quicumque oculum servo vel ancille eruerit, liberos eos dimittat.
Si percusserit quispiam oculum servi sui aut ancille et luscos eos fecerit,
dimittat eos liberos pro oculo, quem eruit. Dentem vero si excuserit servo vel
ancillę suę, simili sententia subiaceat.
(2.15)
XV.
De bove cornupeta, quae virum vulneraverit vel mulierem, et domino illius.
Si bos cornupeta virum aut mulierem occiderit, lapidibus obruatur et non
commendetur. Dominus, cuius bos est, innocens erit. Quod si bos cornupeta
fuerit ab heri et nudius tertius et contestati sunt domino illius nec reclusit eum
occideritque virum aut mulierem, et bos lapidibus obruatur, et dominum illius
occidant. Quod si pretium ei fuerit impositum, dabit pro anima sua, quicquid
fuerit postulatus.
(2.16)
XVI.
De eo, qui cisternam aperuerit et foderit.
Si quis aperuerit cisternam et foderit et non operuerit eam occideritque bos
vel asinus in eam, dominus cisterne ||s. 243|| reddet precium iumentorum.
Quod autem mortuum est, ipsius erit.
(2.17)
XVII.
De bove alieno, si alterius bovem vulneraverit.
Si bos alienus bovem alterius vulneraverit et ille mortuus fuerit, vendent
bovem vivum, et divident pręcium et cadaver. Si autem sciebat dominus eius,
quod bos vitiosus erat et noluit eum custodire, reddet bovem pro bove et
cadaver integrum accipiat.
(2.18)
fehlt
De eo, qui bovem aut ovem furatus fuerit.
Qui furatus fuerit bovem, quinque boves pro uno bove restituat et quattuor
oves pro una ove.
(2.19)
XVIII. [n]
De fure, qui domum suffodiens repertus fuerit.
Si effregerit fur domum sive suffodiens fuerit inventus et accepta vulnere
mortuus fuerit, percussor non erit reus sanguinis. Quod si orto sole hoc fecerit,
homicidium perpetravit et ipse morietur. Si inventus fuerit apud eum, qui
furatus est, vivens, sive bos, sive asinus, restituatur.
(2.20)
XX.
De eo, qui leserit agrum vel vineam.
Si leserit quispiam agrum vel vineam et dimiserit iumentum suum, ut
depascatur aliena, quicquid optime habuerit in agro vel in vinea, pro dampni
estimatione restituat.
(2.21)
XXI.
De eo, qui ignem succenderit in agris, ut dampnum restituat.
Si egressus ignis invenerit spicas et conprehenderit acervos frugum sive
stantes segetes in agris, redd damnum, qui ignem succederit.
(2.22)
XXII.
De eo, qui commendaverit amico pecuniam.
Si quis commendaverit amico pecuniam aut vas in custodiam et ab eo, qui
susceperit, furto ablatum fuerit, si invenitur fur, duplum reddat. Si latet,
dominus dominus applicabitur ad eos et iurabit, quod non extenderit manum
in rem proximi sui ad perpetrandam fraudem in bovem vel asinum et ovem ac
vesti||s. 244||mentum. Et quicquid dampnum inferri potest, ab eo utriusque
causa perveniat. Et si illa arbitres iudicarint, duplum restituat proximo suo.
(2.23)
XXIII.
De asino, bove, ove omnique iumento amico ad custodiendum tradito.
Si quis commendaverit amico asinum, bovem, ovem et omne iumentum ad
custodiam et mortuum fuerit aut debilitatum vel captum ab hostibus nullusque
hoc viderit, iusiurandum erit et in medium, quod non extenderit manum in
rem proximi sui, suscipiatque dominus iuramentum, et ille reddere non
cogetur. Si furto sublatum fuerit, restituat dampnum domino suo. Si
commestum a bestia, deferat ad eum, quod occisus est, et non restauretur. Qui
a proximo suo quicquam horum mutuo postularit et debilitatum aut mortuum
fuerit domino presente, reddere conpellatur. Quod si in praesentiarum dominus
fuerit, non restituatur, maxime, si conductus venerit pro mercede operi sui.
(2.24)
XXIIII.
De eo, qui seduxerit virginem desponsatam vel dormierit cum ea.
Si seduxerit quis virginem desponsatam et dormierit cum ea, dotabit eam et
habebit uxorem.
(2.25)
XXV.
De patre puelle, si eam dare noluerit, ut reddat pecuniam iuxta morem
dotis.
Si pater noluerit virginem dare, reddat pecuniam iuxta morem dotis, quam
virgines accipere consueverunt.
(2.26)
XXVI.
De maleficis.
Maleficos non paciaris vivere.
(2.27)
XXVII.
De his, qui cum iumento coierint.
Qui coierit cum iumento, morte moriatur.
(2.28)
XXVIII.
De his, qui diis immolant vel advenas affligunt.
Qui immolat diis, occidatur. Advenam non contristabis neque affliges eum.
(2.29)
fehlt
De decimis et primiciis Domino offerendis.
Decimas tuas et primitias non tardabis auferro Domino de filiis tuis
primogenitis. De bubus quoque et de ovibus ||s. 245|| similiter facies [o].
Septem diebus sit cum matre sua. Die octavo redde filium Domino.
(2.30)
XXX.
De deposito vel pignore dato.
Depositum tuum aut pignore datum, aut si aliquis sibi commendata
caelaverit, aut si rem perditam invenerit et iuraverit non invenisse, convictus
delicti, reddet omniaque per fraudem voluit obtinere, tertiam et quintam
insuper partem domino, cui fraudem intulerat.
(2.31)
XXXI.
De turpitudine proximi non revelanda.
Omnis homo ad sanguinem proximi sui non accedat, ut revellet
turpitudinem eius. Neo nullam discoperies turpitudinem mulieris, quia vestra
turpitudo est.
(2.32)
XXXII.
De homine, qui dormierit cum muliere ancilla.
Homo si dormierit cum muliere coitu seminis, quae fuerit ancilla, etiam
nobilis, et tamen pretio non redempta nec liberatte [p] donata, vapulabunt ambo,
et non moriatur.
(2.33)
XXXIII.
Non debere auguriari nec observare magos et ariolos.
Non auguriamini nec observabitis ad magos nec ariolos nec aliquid sciatis
per eos. Ego Deus vester.
(2.34)
XXXIIII.
De honorando sene.
Coram cano capite consurgite et honorate personam senis et timete Deum.
(2.35)
XXXV.
Nichil agendum contra ęquitatem.
Nolite iniquum aliquid facere in iuditio, in regula, in pondere, in mensura.
Statera iusta et aequa sint pondera, iustus modius aequusque sextarius.
(2.36)
XXXVI.
De eo, qui moechatur cum uxore proximi sui.
Qui moechatus fuerit cum uxore alterius et adulterium fecerit cum coniuge
proximi sui, morte moriatur et moechus et adultera.
(2.37)
XXXVII.
De eo, qui dormierit cum noverca sua.
Qui dormierit cum noverca sua et revelaverit ignominiam patris sui,
moriantur ambo. Sanguis eorum super eos.
(2.38)
XXXVIII.
De eo, qui propter Deum furtum confessus fuerit.
||s. 246||
Si propter Deum confessus fuerit homo furtum, quod fecit, reddet
capitalem et quintam partem desuper ei, in quem peccavit.
(2.39)
XXXVIIII.
De eo, qui ferro percusserit hominem.
Si quis ferro percusserit hominem et mortuus fuerit, qui percussit, reus erit
homicidii et ipse morietur [q].
(2.40)
XL.
Ut propter unius testimonium nullus condemnetur.
Ad unius testimonium nullus condempnabitur.
(2.41)
XLI.
De decimis separandis.
Separabis decimas ex omnibus, quae nascuntur tibi eo tempore, et repones
inter ianuas tuas. Fenerabis ea sacerdotibus et levitis, advenis et peregrinis,
pupillis et viduis. Et benedicat te Dominus Deus tuus cunctis diebus vitę tuae.
(2.42)
XLII.
De eo, qui ambulans per viam nidum avis invenerit.
Si ambulas per viam et nidum avis inveneris [r] in arborem
vel in terram et matrem pullis desuper incubantem, non tenebis eam cum filiis,
sed abire pacieris captos tenens pullos suos, ut benedicat te Dominus.
(2.43)
XLIII.
Ut, cum aedificatur domus nova, fiat murus per circuitum domus.
Cum aedificaveris domum novam, facies murum tecti per circuitum, ne
effundatur sanguis in domum tuam et sis reus labente alio et in praeceps ruente.
(2.44)
XLIIII.
De vinea altero semine non serenda.
Non seres vineam tuam altero semine, nisi, quę nascuntur, et vinea pariter
sanctificentur.
(2.45)
XLV.
Ut non aretur in bove simul et asina.
Non arabis in bove simul et asina.
(2.46)
fehlt
Non induendum vestimentum, quod ex lana et lino contexit.
Non indues vestimentum, quod ex lana et lino textum est.
(2.47)
XLVI.
De puella virgine desponsata.
Si quis puellam virginem desponsaverit et invenerit eam ||s. 247|| aliquis in
civitate et concubuerit cum ea, adducas utrosque ad portam civitatis illius, et
lapidibus obruentur; puella, quia non clamavit, cum esset in civitate; et vir, quia
humiliavit eam.
(2.48)
XLVII.
De desponsata virgine in agro reperta.
Si autem in agro reppererit vir puellam, quae desponsata est, et dormierit
cum illa, ipse morietur solus. Puella nichil patiatur.
(2.49)
XLVIII.
Ut eunuchus attritis testiculis ecclesiam Domini non intret.
Non intrabit eunuchus attritis vel amputatis testiculis et absciso veretro
ecclesiam Domini; nec ingrediatur eam manzer, hoc est de scorta natus.
(2.50)
XLVIIII.
De pecunia ad usuram non feneranda.
Non fenerabis fratri tuo ad usuram pecunia nec fruge nec qualibet alia re.
(2.51)
L.
De voto non differendo.
Cum voveris votum Domino Deo tuo, non tardabis reddere, quia requiret
illud Dominus Deus tuus. Et si moratus fueris, reputabitur tibi in peccatum,
donec facies, quod ore proprio Domino promisisti.
(2.52)
LI.
Ut homo, qui uxorem acceperit, non accedat ad bellum.
Cum acceperit homo uxorem, non accedat ad bellum, nec ei ulle
iniungantur necessitates publice, sed vacabit absque culpa dominis sui, et ut
uno anno laetetur cum uxore sua.
(2.53)
LII.
Ut non occidantur patres filiis nec filii pro patribus.
Quod non occidantur [s] patres pro filiis nec filii pro
patribus, sed unusquisque pro peccato suo morietur.
(2.54)
LIII.
De eo, qui vim a persecutoribus patitur, ut suscipiatur.
Si quis vim a persecutoribus passus fuerit, suscipiatur et requiem inveniat,
ad quamcumque ecclesiam venerit.
(2.55)
LIIII.
De muliere, qui cum viro suo non potest nubere.
||s. 248||
Si vir et mulier coniunxerint se in matrimonium et postea dixerit mulier de
viro non posse nubere de viro cum ea, si qua poterit probare, quod verum sit,
accipiat alium.
(2.56)
LV.
Ut absque consensu episcopi oblationes non accipiantur.
Ut praeter conscientiam episcopi oblationes fructuum ecclesiae debitas
nullus vel dare vel accipere audeat.
(2.57)
LVI.
Ut presbiteri civitatis sine iussu sui episcopi nil iubeant.
Ut presbiter civitatis sine iussu sui episcopi nihil iubeant nec in
unaquaeque parrochia aliquid agant.
(2.58)
LVII.
Ne presbiteri rem ecclesię absque licentia episcopi sui vendant.
Ut presbiteri rem ecclesiae sine licentia vel scientia sui episcopi non
vendant nec cuiquam tribuant.
(2.59)
LVIII.
Si presbiter vel diaconus deseruerit ecclesiam suam, deponatur.
Ut presbiter vel diaconus, qui deserit ecclesiam suam et ad aliam transieret,
deponatur.
(2.60)
LVIIII.
De presbiteris vel diaconibus aut subdiaconibus a propriis episcopis
exauctoratis.
Ut presbiter vel diaconus aut subdiaconus, si a proprio episcopo
exauctoratus sancti ministerii incipiat pręrumpere, spem restitutionis non
habeat.
(2.61)
LX.
Si quis episcopus, presbiter, diaconus vel subdiaconus ad bellum
processerit, deponatur.
Si quis episcopus, presbiter aut diaconus vel subdiaconus ad bellum
processerit et arma bellica indutus fuerit ad belligerandum, ab omni offitio
deponatur in tantum, ut nec laicam communionem habeat.
(2.62)
LXI.
Ut presbiteri alterius regionis non sacrificent praesentibus presbiteris ipsius
regionis.
Ut presbiteri [t] alterius regionis presentibus ipsius regionis
presbiteris non sacrificent.
(2.63)
LXII.
De uxoribus et viris se dimittentibus.
Ut hi vel haec, qui uxores aut viros dimittunt, non nubant, sed aut
continentes maneant aut sibimet reconcilientur.
(2.64)
LXIII.
De episcopis litigantibus vel iudicatis.
||s. 249||
Si litem habuerit episcopus cum alio episcopo, non alterius, sed suae
provintię iudices quaerat. Et ut iudicato in aliqua causa episcopo liceat iterare
iuditium et, si necesse fuerit, libero episcopum adire Romanum.
(2.65)
LXIIII.
Ab heretico nullus benedictionem accipiat.
Ut ab heretico benedictionem nullus accipiat.
(2.66)
LXV.
De orationibus ad Patrem dirigendis.
Ut nullus in precibus, nisi ad Patrem, dirigat orationem, et ut prius eas
cum instructioribus vel eruditioribus tractet.
(2.67)
LXVI.
De presbitero ab alio episcopo ordinato.
Ordinatus clericus ab alio episcopo non deprecante vel consentiente suo in
clero non maneat.
(2.68)
LXVII.
De illis presbiteris, qui nesciunt iuxta praeceptum Salvatoris baptizare.
Illos omnes, quos illi presbiteri baptizaverunt, qui nescierunt iuxta
praeceptum Domini Salvatoris nostri Iesu Christi baptizare neque sancte
Trinitatis mistica verba invocare, propterea iubemus eos baptizare, quia sine fide
sanctę Trinitatis sunt baptizati.
(2.69)
LXVIII.
De missis nostris, qualiter cum episcopis singularum regionum circa
ecclesias Dei eiusque sacerdotes agere debeant.
Ut missi nostri una cum episcopis propriis magnam curam habeant,
quatenus dirutae ecclesiae pleniter restaurentur atque ornentur et, quae dotate
non sunt, vel quae dotem suam perditam vel subtractam habent, pleniter et
canonice dotentur, ut, quod iniuste perdiderunt, iuste recipiant. De his, qui
ecclesias suas nec dotare nec dotem restitui nolunt. Et si eas dotare noluerint,
quorum sunt, aut subtracta reddere noluerint, episcopus proprius ad dominum
suae sedis ecclesię eas revocet futuris temporibus possidendas. Quod si aliquis
liberorum his resultaverit, ab episcopo eiusdem loci reliquie ex his auferantur et
in meliori loco ponantur, et ipse destruantur vel crementur.
(2.70)
LXVIIII.
De eo, qui semetipsum.
||s. 250||
De eo, qui semetipsum occidit aut laqueo se suspendit, consideratum est,
ut, si quis conpaciens velit elimosinam dare, tribuat et orationes in psalmodiis
faciat. Oblationibus tamen et missis ipsi careant, quia inconprehensibilia sunt
iuditia Dei, et profunditatem consilii eius nemo potest investigare.
(2.71)
LXX.
fehlt
De incestuosis et parricidis, ut canonice coerceantur, sicut de illo iudicatum
est, qui matertere suae filiam stupravit, ut coniugium ultra non repetat et
militię cingulum derelinquat et aut monasterium petat aut, si foris remanere
voluerit, tempora pęnitentiae secundum canones pleniter exsolvat.
(2.72)
LXXI.
fehlt
Ut clerici vel laici filacteria vel falsas inscriptiones aut ligaturas, quae
inprudentes pro febribus aut aliis pestibus adiuvari putant, nullo modo ab illis
vel a quoquam Christiano fiant, quia magice artis insigna sunt; sed pro
infirmitate illud, quod apostoli et canones sanxerunt, id est orationes et sacrolei
iunctio, fiat.
(2.73)
LXXII.
fehlt
Placuit omni synodali conventui, ut nullus presbiterorum amplius quam
unam ecclesiam sibi vindicare praesumat.
(2.74)
LXXIII.
fehlt
Ut letania maior more Romano ab omnibus in VII. kl. mai. celebretur.
(2.75)
LXXIIII.
fehlt
Si infirmitate depressus quis fuerit, vitam sine communione non finiat nec
unctione sacrati olei careat. Et si finem perspitiat, sacrosancto corpore Deo
anima eius a sacerdote precibus commendetur, quia propter omnibus ||s. 251||
placuit, ut nullus presbiter amplius quam unam ecclesiam sibi vindicet, quia,
sicut quisque saecularis non amplius quam unam habere debet uxorem, ita et
unusquisque presbiter non amplius quam unam habere debet ecclesiam.
(2.76)
LXXV.
fehlt
Presbiteri degradati et post degradationem multis sceleribus implicati ad
paenitentiam publicam secundum canones redigantur.
(2.77)
LXXVI.
fehlt
Quod in sabbato sancto paschę vel in sabbato pestecostes, si qui velint
aquam consecratam ad aspersionem in domos suos recipere, ante chrismatis
infusionem accipiant.
(2.78)
LXXVII.
fehlt
Clerici et populi, si episcopis suis canonice oboedire noluerint,
excommunicentur.
(2.79)
LXXVIII.
fehlt
Dignum est, ut metropolitanus, qui est pallio sublimatus, honoretur et
ceteros ammoneat.
(2.80)
LXXVIIII.
fehlt
Progeniem suam unumquemque usque ad septimam observare decernimus
generationem, et quamdiu se agnoscunt affinitate propinquos, ad huius copulę
non accedant societatem.
(2.81)
LXXX.
fehlt
Presbiteros, quos unusquisque episcopus in sua parrochia repperit, si
incogniti fuerint viri illi, a quibus sunt ordinati, et dubium est eos episcopos
fuisse an non, qui eos ordinaverunt, si bone actiones et catholici viri sunt ipsi
presbiteri et in ministerio Christi omnique lege sancta edocati et apti, ab
episcopo suo benedictionem presbiteratus suscipiant et consecrentur et sic
ministerio sacro fungantur.
(2.82)
LXXXI.
Ut si quis homini aliquo iteranni [u] mansionem vetaverit, LX. sol. componat.
||S. 252||
Si quis homini aliquo pergenti in itinere mansionem vetaverit, LX. sol.
conponat in publico.
(2.83)
LXXXII.
fehlt
Ut omnes maximam curam habeant, ne sine confirmatione episcopi sui
tam finiat animaque pereclitetur.
(2.84)
LXXXIII.
fehlt
Qui fidelium olationes ab ecclesiis vel aure sacerdotum auferunt, vel
ablatas [v] accipiunt, non solum aliena vota disrumpunt, sed
et sacrilegium operantur, necnon ecclesię Dei fraudatores exhistunt, quia
ecclesiae aliquid fraudari vel auferi sacrilegium esse a maioribus approbatur.
(2.85)
LXXXIIII.
Ut presbiteri vel diaconi non migrent de loco ad locum sine episcopi
proprii.
Presbiteri, qui sine iussione proprii episcopi de ecclesiis ad alias ecclesias
migraverint, tamdiu a communione abeantur alieni, quamdiu ad easdem
redierint ecclesias, in quibus primitus sunt instituti.
(2.86)
LXXXV.
fehlt
Ut episcopi atque clerici peregrini contenti sint hospitalitatis munere oblato
nullique eorum liceat ullum officium sacerdotale absque permissu episcopi, in
cuius parrochia esse cognoscitur, agere.
(2.87)
LXXXVI.
fehlt
Ut nulli liceat, nisi legittimum, habere conubium. Nullus incestum faciat.
Nullus coniugem propriam, nisi, ut sanctum evangelium docet, fornicationis
causa, relinquat. Quod si quisque propriam expulerit coniugem legitimo sibi
matrimonio coniunctam, si Christianus esse recte voluerit, nulli alteri
copuletur, sed aut ita permaneat aut propriae reconcilietur coniugi.
||s. 253||
(2.88)
LXXXVII.
fehlt
Si quis secularium, tam maioris ordinis quam et inferioris, peccatum egerit
et vocatus sui episcopi auctoritate ad emendationem ac penitentiam venire
distulerit, tamdiu sit ab ecclesia extorris et a catholicorum consortio
sequestratus, quousque, quod commisit, emendet ac reatum suum usque ad
satisfactionem canonice diluat atque reconciliatione proprii episcopi divinis
precibus indulgentiam consequatur et veniam ecclesiae, quae gremio, a cuius
utero deviaverat, peracta satisfactione ab eodem inmelioratus episcopo canonice
reddatur.
(2.89)
LXXXVIII.
fehlt
Precipimus, ut nullus laicorum vel clericorum ex prediis vel rebusque ad
sedes pertinent episcoporum, sive de illis ecclesiarum rebus, quę in eorum
parrochiis sitae esse noscuntur, sine illorum iussione aut consensu episcoporum,
ad quorum pertinent curam, quicquam ambigant, concupiscant atque
accipiant, ne cupidus sanctarum rerum ignus, qui in eis est, illos favillosius
exurat. Similiter omnes monemus, ut a cuncta ecclesiarum omnium vastatione
coercere se suosque ac conpescere totis viribus studeant. Nam devastantes
ecclesias quid aliud intellegimus quam contra illum aeterni imperii Deum et
maiestatis homines movere certamen, cum ille aedes illi die noctuque
famulentur et illi sint consecrate. Videant vastantes, pronuntiamus, ne ab illo, si
se commoveat, vastentur, cuius percussionem montium dorsa ferre non
possunt.
(2.90)
LXXXVIIII.
fehlt
Qui occiderit monachum aut clericum, arma relinquat et Deo in
monasterio serviat cunctis diebus vitae suae numquam ad seculum reversurus et
septem ||s. 254|| annos publicam penitentiam gerat.
(2.91)
XC.
fehlt
Si vir et mulier coniunxerint se in matrimonio et postea direxerit mulier de
viro non posse nubere cum ea, si poterit probare, quod verum sit, accipiat
alium, eo quod iuxta apostolum non potuit illi reddere vir suus debitum.
(2.92)
XCI.
fehlt
Puellam desponsatam non licet parentibus dare alteri viro. Tamen ad
monasterium licet ire, si voluerit.
(2.93)
XCII.
fehlt
Non licet baptizatis cum caticuminis manducare nec osculum eis dare vel
Ave illis dicere. Quanto magis cum excommunicatis ab episcopo aut cum
gentilibus?
(2.94)
XCIII.
fehlt
Si quis presbiter ordinatus deprehenderit se non esse baptizatum, baptizetur
et ordinetur iterum, et omnes quos prius baptizavit.
(2.95)
XCIIII.
fehlt
Si quis liber ancillam in matrimonium acceperit, non habet licentiam
dimittere eam, si prius consensu amborum coniuncti sunt.
(2.96)
XCV.
fehlt
Si quis alterius sponsam virginem aut viduam necdum desponsatam
rapuerit vel furatus fuerit, placuit, ut, sive eam postea sponsaverit, sive
donaverit, seu non, sive cum parentum eius voluntate quocumque commento
ipsam accipere vel tenere potuerit, numquam illam uxorem habeat; sed raptori
aut furi auferatur et proximis suis alio viro tempore congruo, si ipsa hoc non
malum non consenserit, nuptura legibus quae acceptura reddatur. Raptor vero
sive fur omnesque eis consentientes publica paenitentia iuxta canonicam
auctoritatem multentur et proximis illius, quicquid iniuste in tam nefando
scelere egerunt, in triplo conponant et unuamquamque rem semotim ||s. 255||
legibus in triplo restituant. Ipsa namque, quae rapitur, si aut primo aut
postmodum tam nefario sceleri libens consenserit, numquam postea nubat, sed
publica paenitentia multetur et sub tali custodia ponatur, ut ei nullatenus
luxuriari cum quoquam liceat. Taliter enim memorata flagitia puniatur, ut
omnes cognoscant, quoniam nec seculi gestam nefandis coniunctionibus
consentiant nec sacri canones consilium ullum praebeant; sed tales seculi leges
cooperatores quae eorum capite feriri praecipiunt. Et sacri canones Spiritu Dei
conditi non solum raptores, sed etiam omnes eorum cooperatores eisque
consentientes anathemate feriuntur, sicut in Calcidonense concilio, in quo
DCti XXXta patres adfuerint, cap. XXVIII. cunctis legentibus patet.
(2.97)
XCVI.
fehlt
Si quis infra regnum rapinam fecerit aut cuiquam nostro fideli eius quae
homini aliquid vi abstulerit, in triplo, cui aliquid abstulerit, legibus conponat,
et insuper bannum nostrum, id est LX. sol. nobis persolvat. Postmodum vero
ante nos a comite adducatur, ut in bastonico retrusus, usque dum nobis
placuerit, poenas luat. Nam si publice actum fuerit, publicam inde agat
paenitentiam iuxta sanctorum canonicum sanctionem. Si vero occulte,
sacerdotum consilio ex hoc agat poenitentiam, quoniam raptores, ut ait
apostolus, nisi veram egerint paenitentiam, regnum Dei non possidebunt. Qui
vero de rebus ecclesiarum aliquid abstulerit, gravius inde iudicetur, quia
sacrarum rerum ablatio sacrilegium est et sacrilegus vocatur, qui ex eis aliquid
aut abstulerit aut rapuerit. Infames quoque tales personae usque ad
satisfactionem ecclesiae, quam leserunt, habende sunt.
(2.98)
XCVII.
fehlt
Si quis sacerdotem vel levitam aut monachum interfecerit vel debilitaverit,
iuxta statuta priorum capitulorum, quę legi ||s. 256|| Salicae sunt addita,
componat, et insuper bannum nostrum, id est LX. sol., nobis persolvat et arma
relinquat atque in monasterio diebus vitae suae sub ardua poenitentia Deo
serviat nusquam postmodum sęculo vel secularibus militaturus neque uxori
copulaturus.
(2.99)
XCVIII.
fehlt
Si quis episcopo aliquam iniuriam aut iniustam deinhonorationem fecerit,
de vita conponat, et omnia, quae habere visus fuerit, ecclesiae, cui praeesse
dinoscitur, integerrime socientur, et nobis in triplo bannus noster, id est LX.
sol. persolvantur, aut ipse in servitio fisco nostro serviturus semper societur,
usque se redimere in triplo iuxta vvirigildum suum potuerit. Sancta vero
ecclesia in sacerdotibus constat. Idcirco magna poena plectendi sunt, qui
episcopis vel reliquis sacerdotibus iniuriam vel contumeliam fecerit. Nam
detractio sacerdotum ad Christum pertinet, cuius vicae legatione in ecclesia
funguntur.
(2.100)
XCVIIII.
fehlt
Si quis rapuerit aut sollicitaverit vel corruperit religiosam feminam, bona
amborum ecclesia vindicet, in qua talis mulier habitavit. Ipsi tamen capitali
periculo subiciantur. Quod si hoc mulier non consensit, cum suis rebus
monasterii ditionibus tradatur. Si vero comes ipsius pagi una cum consilio sui
episcopi, in cuius parrochia tale scelus commissum est, hoc vindicare neglexerit,
honore careat et cingulum amittat atque publica poenitentia multetur, et
insuper vvirgildum suum fisci viribus dare conpellatur.
(2.101)
C.
fehlt
Si quis quolibet modo blasphemiam in Deum iactaverit, ab episcopo vel
comite pagi ipsius carceri usque ad satisfactionem tradatur et publica
poenitentia multetur, donec pręcibus proprii episcopi publice reconcilietur
ecclesięque gremio canonice reddatur. [w]
Stand: 2008-10-24