Gloriosissimo et clementissimo filio Anastasio augusto, Anatasius [d] episcopus. Exordium pontificatus mei primitus oblata populis pace pronuntio, confidenter pro fide catholica humilis pietati tue peccator occurrat. In quo primum mihi divinum favorem propinquasse confido, quod consonantia in me augustissimi [e] nominis tui non dubium praestat auxilium. Ut sicut precelsum vocabulum pietatis tuę per universas gentes, toto orbe praefulget, ita pro ministerium meę humilitatis, sicut semper est sedes beatissimi Petri in universali ęcclesia adsignatum sibi a domino deo teneat principatum. Nec propter unum mortuum diutius tonica illa salvatoris desuper contexta per totum male sortis patiatur incertum, quae sola in discissionem pro firmitate sui venire non potuit, serenitate tua precipuę rem publicam gubernante. Cui etiam in privata vita tantum circa sincere religionis studium, ut sicut fama certissime celebravit, nemo magis vel inter praecipues sacerdotes pręfixas a sanctis patribus regulas ęcclesię custodisse dicatur quod sanctum studium cum maiestate imperii crevisse confidimus.
Legatione itaque fungimur pro Christo, nec eos propter offensionem vel scandalum paciamini publicę nominari, quorum merita vel actus illum iudicem latere non possunt in cuius iam sunt iudicio constituti. Nec illic se potest interserere in corpore mortali adhuc temeraria pręsumptio, in quo non solum confessio facit aperta merita singulorum, sed etiam silentii ipsius, non potest latere secretum. Namque et prodecessor noster ||fol. 177rb|| papa Felix, sed etiam Acatius illic procul dubio sunt, ubi unusquisque sub tanto iudice non potest perdere sui meriti qualitatem.
Itaque monentes nos beatissimo apostolo, ne quod sit in hoc offendiculum in ęcclesia dum quod facere non possumus de his qui iam transierunt iudicare conemur observandum esse tranquillitas tua cognoscat. Ait enim de his que [f] de rebus ad deum solum pertinentibus iudicare pręsumunt. Nemo enim nostrum sibi vivit, et nemo sibi moritur. Sive enim vivimus domino vivimus, sive morimur domino morimur. Sive enim vivimus sive morimur domini sumus. In hoc enim Christus resurrexit a mortuis, ut et vivorum et mortuorum dominetur. Tu autem quid iudicas fratrem tuum, aut quare spernis fratrem tuum? Omnes enim stabimus ante tribunal Christi. Scriptum est enim: Vivo ego dicit dominus, quoniam mihi flectet omne genu, et omnis lingua confitebitur deo. Itaque unusquisque pro se rationem reddet deo. Non ergo amplius invicem iudicemus, sed hoc iudicate magis ne ponatis offendiculum fratri vel scandalum. Monet igitur beatus apostolus ne de his nobis presumendo iudicium, de quibus nemo potest verius vel melius iudicare, quam deus sibi in hoc quippiam temerarius ausus usurpet, et propter hoc pax atque unitas ecclesię dissipetur. Nam et in Regnorum libro dicitur: Non quomodo videt homo videt et deus, quia homo videt in facie, deus autem videt in corde. Item in Paralipomenon libro primo: Et nunc et Salomon scito deum patrum tuorum, et servi illi in corde perfecto, et in animo volente, quoniam omnia corda scrutatur deus, et omnem cogitationem novit. Item in Ezechihel: Haec dicit dominus deus: Si dixistis domus Israel, et cogitationes spiritus vestri novi ego. Unde et de domino iudice dicitur in evvangelio: Sciens autem Iesus cogitationes eorum dixit: Quid cogitatis mala in cordibus vestris.
Praecamur itaque clementiam vestram, ut specialiter nomen taceatur Acatii, ut quod multis ex causis scandalum vel offendiculum aecclesię concitavit, speciali appellatione taceatur. Cum sicut diximus in generalitate sacerdotum, uniuscuiusque meritum illum iudicem latere non possit, qui novit quid cuique tribuendum sit pro estimata dispensatione meritorum, cui soli cogitationes quoque manifestę sunt. Quantos vero excessus, atque praesumptiones habuerit Acatius ne clementiae tuę per singula suggere [g] fortasse videatur honerosum, Crisconio vel etiam Germano fratribus et coepiscopis meis quos misimus ad serenitatem tuam de causis singulis Acatii qualis fuerit, instructionem ple||fol. 177va||nissimam dedimus clementię vestrae specialius recensendam, si hoc pietatis tuę placuerit curiosius indagare, ne in aliquo suggestionis nostrae veritas defuisse videatur. Ut pro divina sapientia vestra perspicue videre positis, non superbia vel elatione sedis apostolicae in Acatium tale processisse sententiam, sed facinoribus certis quantum nos illud iudicium quod solum falli non potest ęstimamus [h] zelo magis divinitatis extortam.
Nos vero humiliter supplicantes controversiam in ęcclesia remanere nolumus, cum magis vitanda contentio sit sicut dicitur in Proverbiis: Odium suscitat contentio. Omnes autem qui non contendunt, protegit amicitia. Nam et apostolus ad Corinthios: Cum enim sint inter vos ęmulationes et contentiones, nonne carnales estis et secundum hominem ambulatis? Item ad Philipenses: Si qua ergo consolatio in Christo, si qua allocutio caritatis, si qua societas spiritus, si qua viscera et miserationes, implete gaudium meum ut id ipsum dicatis omnes eandem caritatem habentes. Nihil per contentionem, neque per inanem gloriam, sed in humilitate mentis invicem ęstimantes semetipsos superiores, non sua singula respicientes sed aliorum.
Hoc tamen pręcipuę insinuo serenitati tuę gloriosissime et clementissime fili auguste, ut cum cause Alexandrinorum patuerint piissimis auribus vestris, ad sinceram et catholicam fidem eos auctoritate sapientia divinisque vestris monitis redire faciatis. Nam quid tenendum sit in religione [l] catholica secundum definita [m] patrum, et praecationem omnium sacerdotum qui in ęcclesia floruerunt, si hoc quoque pręceperitis, scientibus in memoriam transmittendo renovabimus, ignorantibus ad discendum pro offitio nostrae instructionis offeremus, ut nulla extra hec ingeniorum iactantia vel pravitatis audiatur.
Illud vero peculiarius pro amore imperii vestri et beatitudine quae consequi potuerit regnum pro apostolico offitio predicamus, ut sicut decet per sanctus spiritus dictat monitis nostris oboedientia prebeatur, ut bona omnia vestram rem publicam consequantur sicut in Exodo promittitur: Si audieris vocem domini dei tui, et que placent feceris coram ipso, et obedieris preceptis eius, et custodieris omnem iustitiam eius, omnem infirmitatem quam inportavi Ęgyptiis non inportabo in te. Ego enim sum dominus, qui salvum facio te. Et illic iterum tuba potentissima canitur: Nunc Israel quid dominus tuus postulat ad te aliud, quam ut timeas dominum deum tuum, et ambules in omnes vias eius, et ||fol. 177vb|| diligas eum, et servias domino deo tuo ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, custodire praecepta domini dei tui, et iustitias eius quas ego mando tibi? Haec suggerentem frequentius, non spernat pietas tua ante oculos tuos habens domini in evvangelio verba: Qui audit vos me audit, et qui vos spernit, me spernit. Et qui me spernit, spernit eum qui me misit. Nam et apostolus concinens salvatori nostro, ita loquitur: Quapropter qui hęc spernit, non hominem spernit sed deum, qui dedit spiritum suum sanctum in nobis. Pectus clementię vestrae sacrarium est publice felicitatis, ut praestantia vestram quam velut vicarium presidere iussit in terris, evvangelicis apostolicisque pręceptis non dura superbia resistat, sed per obedientiam quę sunt salutifera [o] compleantur [p].
Nam secundum ecclesie catholicę consuetudinem sacratissimum serenitatis tuę pectus agnoscat, quod nullum de his vel quos baptizavit Acacius vel quos sacerdotes seu levitas secundum canones ordinavit, ulla eos ex nomine Acacii portio lesionis attigat. Quo forsitan per iniquum tradita sacramenti gratia minus firma videatur. Nam et baptissimum [r] quod procul sit ab ecclesia sive ab adultero vel a fure fuerit datum, ad percipientem munus pervenit inlibatum. Quia vox illa quę sonuit per columbam omnem maculam humanę pollutionis excludit, quae declaratur ac dicitur: Hic est qui baptizat in spiritu sancto et igni. Nam si visibilis solis istius radii cum per loca feditissima transeunt, nulla contactus inquinatione maculantur, multo magis illius qui istum visibilem fecit virtus, nulla ministerii indignitate constringitur. Nam et Iudas cum fuerit sacrilegus, atque fur quicquid egit inter apostolos pro dignitate commissa beneficia per indignum data, nulla ex hoc detrimenta senserunt. Declarante hoc ipsum deum manifestissima voce: Scribę inquit et pharisei super cathedra Moysi sedent, quae dicunt facite, quae autem faciunt facere nolite, dicunt enim et non faciunt. Quicquid ergo ad hominum profectum quilibet in ecclesia minister pro officio suo videtur operare, hoc totum contineri implendo divinitatis affectum, ita ille per quem Christus loquitur, Paulus adfirmat: Ego plantavi Apollo, rigavit, sed deus incrementum dedit. Itaque qui plantat est aliquid neque qui rigat sed qui incrementum dat deus. A deo autem non queritur quis vel qualis predicet sed quem predicet ut invidos etiam bene Christum predicare confirmet, quo malo diabolus ipse deiectus est, et hoc ipso predicare non desinit.
Ideo ergo et hic cuius nomen dicimus reticendum, male bona ministrando sibi tantum nocuit. Nam inviolabile sacramentum quod per illum datum est aliis, perfectionem suę virtutis obtinuit. Quod quidem aliquorum in tantum se extendens curiosa suscipio, ut imaginetur prolato a papa Felice iudicio postea inefficaciter in sacramentis quę Acatius usurpavit egisse, ac per inde eos metuere qui vel in consecrationibus vel in baptismate misteria tradita susceperunt, ne irrita benefitia divina videantur. Meminerint in hac quoque parte similiter tractatum prevalere superiorem, quia non sine usurpatione sacerdotii adiudicatus hoc egit. In quo virtutem suam obtinentibus mysteriis, in hoc quoque aliis rea sibi persona non nocuit. Nam ad illum pertinuit quod tuba davitica canitur. Verumtamen deus conquassavit capita inimicorum suorum, verticem capilli perambulantium in delictis suis. Nam superbia semper sibi non aliis facit ruinam, quod universa scripturarum caelestium testatur auctoritas. Sicut etiam per spiritum sanctum dicitur in prophetico. Non habitabit in medio domus meę qui facit superbiam. Unde cum sibi sacerdotis nomen vindicaverit condempnatus, in ipsius verticem superbię tumor inflictus est. Quia non populus, qui in ministeriis domus ipsius sitiebat exclusus est, sed anima sola illa quae peccaverat iusto iudicio proprię culpę erat obnoxia. Quod ubique numerosa scripturarum testatur instructio. Unde remotis hominum studiis sive versutus [s] in hac adhuc pręsenti fragilitate positorum, secundum praeces nostras adnisu et auctoritate imperiali offertur deo nostro, unam catholicam ecclesiam et apostolicam, quia hoc solum est, in quo non solum in terris sed etiam in cęlo triumphare sine fine positis. Suscriptio: Omnipotens deus regnum et salutem tuam, perpetua protectione custodiat gloriosissime et clementissime semper auge [t].
Stand: 2008-03-02